kendilerine "hayk" ulkelerine "hayastan" derler. hayko isminin bu yuzden revactadir aralarinda.
anadolu cografyasi'nda turk irki'ndan daha eskidirler. Fakat daha eski olmak bir anlam ifade etmez. Maharet sahip cikabilmekte, o topraga bir kultur, bir medeniyet katabilmektedir.
Turk irki bu cografyayi bizanslilar'dan onlara bagli ermeniler ve gurculerle savasarak, oluk gibi kan akitarak elde etmistir. ermeniler bunun acisini hic unutmamis, turk'e ve turkluge hep bir hincla dolu bir millettir.
osmanli zamaninda bunlar dokunulmaz, imtiyazli bir akkaliyetti. devletin en ust mevkilerinde kendilerine makam ve rutbeler verilirdi. askere alinmaz, bunun yerine cok cuzi bir vergi verirler, ticaretle ugrasirlar, kuyumculuk ve ticaretle ugrasip, halki kandirir kuplerini doldururlardi.
ayrica hak iddaa ettikleri erzurum, van, kars, trabzon, bitlis v.b gibi bir takim dogu illerinin onlarin iddaa ettikleri gibi ermeniler'in anavatani olup olmadigi da muallakta kalmis bir meseledir.
Mesela 12. yuzyilda yasamis olan ermeni tarihcisi urfali mateos ermeniler'in anavatani olarak tuna nehri civarini, balkanlari ve trakya'yi isaret etmistir. Bu kitap 1800'li yillarda fransizca'ya cevrilmistir. kitabin ismi de "anadolu'da yasayan farkli toplumlar" dir.
