En büyük sorun sert ünsüz benzeşmesi. Nedir bu benzeşme?
Bir diğer adı ünsüz uyumu bunun. Wikipedia'ya göre tanım şöyle: "Türkçe dilbilgisindeki ses olaylarından biridir. Bu kurala göre herhangi bir kelimeye eklenen ve ünsüz harfle başlayan yapım ve çekim ekleri kendisinden önceki son harf sert ünsüz ise sert, yumuşak ünsüz ise yumuşak ünsüz harfle başlamak zorundadır"
Yani mesela yer bildiren çekim eki -de -da'yı ele alalım.
Elma dolap + da: Elma dolapta. Dolap, sert ünsüzle biten bir kelime olduğu için, ardından gelen yer belirten çekim eki -de -da'nın d'si (burada ajda pekkan'ı anıyoruz zonguldak'ın zo'su*) eklendiği kelimenin son harfi olan ünsüz harfe benzeyecek ve yumuşak ünsüz "d", "t" olacaktır. Sonuçta (bakın burda da oldu), "dolapda" değil, "dolapta" olmalıdır.
Bu kural, Türkçenin en basit kurallarından biridir. Bunun bilinmesi gerekmez, günlük hayatta konuşurken bile bunu sık sık yaparız. Kimse dolapda, taşda, antepde diye okumaz. Kendi kendinize konuşun bakalım nasıl okuyorsunuz?
Ama nedense sözlükte yazmaya gelince işler karışıyor: Sözlükde, dolapda, sokakda vs benzeri kelimeler her yerde.
Sinir bozucu ve sözlük seviyesinin nerelere indiğini göstermesi bakımından anlamlı.
