göz ardı edilmemesi gereken şöyle de bir durum var, devşirmeye getirilen çocuklar, dergahlara -özellikle bektaşi dergahına- teslim edilmiş oralarda yetiştirilmiştir. bu çocuklar horasandan gelme kültürle büyümüş, kuran'ı batini bir şekilde yorumlamış ve kendini çok geliştirmiştir.
ne zaman ki yeniçerilerin güçlerini dizginlemek için reformlar yapılmaya çalışılsa bu dergahlar yapısı bozulmuş en sonra 2. mahmut tarafından kapatılmıştır. ve zaten osmanlının son yıllarında bu mekanlar yoktur. son dönem devşirme çocukları sadrazam ve paşaları öncekilere çok sok sıradan eğitimler almış üstün körü geçilmiştir.
son dönem osmanlı paşalarının yetersizliğinin temel sebebi budur.
şimdi bu duruma göre şunu da ilave etmek istiyorum bu devşirme çocukların ırksal olarak türk olmasa bile diğer her yönden tam bir türk olmuşlardır, hatta araplaşmamış, islamiyeti anadolu müslümanlığı olarak yaşamışlardır.
