Psikanaliz Sigmund Freud'un çalışmaları üzerine kurulmuş bir psikolojik kuramlar ve yöntemler ailesidir. Bir psikoterapi tekniği olarak psikanaliz, hastaların zihinsel süreçlerinin bilinçdışı unsurları arasındaki bağlantıları ortaya çıkarmaya çalışır. Analistin amacı hastanın transferansın sorgulanmamış ya da bilinçdışı engellerinden, yani artık işe yaramayan ve özgürlüğü kısıtlayan eski ilişki kalıplarından, serbest kalmasına yardım etmektir.
Psikanaliz genel olarak aşağıdaki hipotezlerden oluşur:
insan gelişimi en iyi cinsel arzunun değişen nesneleri yoluyla anlaşılabilir.
Psişik sistem alışılmış olarak cinsel ve saldırgan istekleri baskılar ve bu istekler düşüncelerin bilinçdışı sistemlerinde saklanır.
istekler üstündeki bilinçdışı çatışmalar kendilerini rüyalarda, dil sürçmelerinde ve diğer belirtilerde ifade eder.
burda anlamanız için kendi örneğimi veriyorum, mesela bir gelin ve bir kaynana var. gelin bilinç dışında kaynanadan tiksiniyor ama kendi bile bunun farkında değilse , kaynanası evlerine kalmaya geldiğinde '' anneciğim gelmenize çok üzüldüm'' derse bu dil sürçmesidir. sonra ''pardon cok sevındım ay dılım surctu'' falan diyebilir. dil surçmelerine bu gibi ornekler vardır. gunluk hayatta her dil surçmesinde bu yasanıyor dıye bırsey yok ama cogunda yasanıyor.
Bilinçdışı çatışmalar nevrozun kaynağıdır.
Nevroz, psikanaliz yoluyla bilinçdışı isteklerin ve bastırılmış olanın bilince geri getirilmesi ile tedavi edilebilir.
