insanlar ilkel çağlardan beri rüzgarı, nefesi ruh sanmışlardır. Fırtınalara dönüşen ve gazaplanan büyük ruh tanrı, insan ölünce nefesi durup çıkan da onun insana üflediği küçük ruhlar. Ruhların esintiler halinde dolaştığı da cinlere filan inancı, totemizmi yaratmış.
O yüzden dervişler hâla huuu çeker. Allahın bir ismi de Hû'dur. O, yani en kutsal, bilinemeyen de O, yani hu, hüve'dir.
insana ruh üflemek islamda da vardır. Çamurdan yarattı, ruh üfledi, canlandı. Canı çıktı, nefesi, yani ruhu çıktı!
En ilkel saçmalıktır. ilk şamanlar üfürükle hasta iyileştirmeye çalışırdı. Üfürük hadislerde tavsiye edilir. Okuyup üfleme burdan gelir. Muhammed de üfürerek, tükürerek hasta iyileştirir.
Tanrı fikri böyle üfürükten bir fikirdir. 21. yüzyılda bu inancın hâla yaşaması insanlığın utancı, yüz karası...
