Gregor Samsa tek düze hayatında ufak tefek zevkleri olan biridir. Gregor Samsa kendisi için yaşayan biri değildir. Bakmakla sorumluluğu olduğu bir ailesi ve onu devamlı uzak yerlere gitmek zorunda bırakan yorucu bir işi var. Üstelik, yaşına bakmaksızın, Samsanın üzerinde söz sahibi olduğunu düşünen otoriter ve sert bir babası var. işte tüm bu ailesi yaşantısının ve toplum yaşantısının köleliği içinde bastırılmış olan Samsa, aslında yavaş yavaş böcekleşmiştir. Belki de bu yüzden bu durum karşısında bu kadar kayıtsızdır ve durumun ciddiyetine aldırmadan bu tekdüzeliğe kapıldığından dolayı, hamamböceği olarak bile pazarlamacılık yapabileceğine inanmaktadır. Bu hisler içerisinde Samsa, önce ruhen sonra bedenen hamam böceğine dönüşmüştür. Başkaları için büyük bir kısıtlamayla yaşadığı hayatı, sevmediği işi, otoriter babası, konservatuara göndermek istediği kız kardeşi, aile bireyleri ile olan ilişkisinin zamanla samimiyetsizleşmesi aslında Gregor un dönüşümünü adım adım sergilemektedir.
Gregor başkaldırının sembolüdür. Tekdüze hayatında bir gün hamamböceğine dönüştüğü için işe gidemeyen ve bu yüzden kendini savunma ihitiyacı hisseden karakterdir. Böcekleşerek işe gitmemesi, aileyeyi geçindirememesi, eskiden yaptıklarını yapmaması birer başkaldırı örneğidir.
Franz Kafkanın bu romanı aslında yaşadığı topluma şekil veren Sanayi Devrimi ne olan bir tepkidir. Yığınlarca insanın insanlıklarını kaybedişinden, insanların birer üretim aracı olarak görüldüğü ve üretim araçlarından daha fazla değer göremedikleri düzenin onları ne hale getirdiklerinin göstergesidir.
Kitapta ki en ilginç karakter aynı zamanda Gregor dan korkmayan hizmetçidir. Gregor un bir böcek olmasından en az rahatsız olan kişidir.
Franz Kafka kendi korkularını temele alarak aynı zamanda toplumu, burjuvazinin yozlaşmış ilişkilerini ve bürokrasiyi eleştirir.
Sanayi Devrimi bir yana dursun aynı zamanda aile kurumuna karşı da bir tepki vardır kitapta. Aile kurumun bireyi baskı altına aldığında ve birey bunu reddettiğinde ailesi tarafından dışlanır ve ailenin sevilen bireyi iken bir anda onarın gözünde işe yaramaz bir böceğe dönüşür. Bunu destekleyen bir bilgi ise Franz Kafkanın babası oğlunun gönderdiği bir mektupta onun edebiyata olan ilgisin kastederek sen bir böceksin, parazitsin ailenin sırtında diye yazması bir bakıma Franz Kafka nın yaşadığı psikolojiyi de yansıtır.
Aileye maddi açıdan destek sağlamadığında onlar için işe yaramaz bir insan göründüğünün göstergesidir. Çünkü sen katkı sağlamayan ve sadece tüketen varlıksındır.
Bir insan bir böceğe ne olursa olsun ne kadar sevgi duyabilir? Ne olursa olsun içinde iğreti duygusunu içinden atamaz ve sadece tüketen bir insan olduğunda ne olursa olsun bir oğul, abinin dışında içinde sadece kötü duygular oluşturan bir insan haline geliyorsun.
