kemal tahir'in bir romanıdır. olaylar kara kemal karakteri üzerinden döner. mustafa kemal'e düzenlenmesi düşünülen fakat düzenlenemeyen suikastı anlatır. yaşanmışlıklardan esinlenerek yazılmıştır. istiklal mahkemesindeki duruşmalarda sanıkların ifadeleri oldukÇa kuvvetli ve akıcıdır.