Ametist, yerkabuğunda bulunan en yoğun ikinci mineral olan kuvars ihtiva eder. Kuvars genellikle volkanik kayaların iç kısmında bulunur. Bu yüzden de bu volkanik kayaların bazen ametiste sahip olduğunu görmek şaşırtıcı değildir. Kuvarslar gibi ametist silikon dioksitin (SiO2) şeffaf formundan oluşuyor. Bir ametistin rengi, leylak renginden koyu mora kadar değişebilir. Neden mor renkte oldukları henüz net değil. Bazı bilim adamları mor rengin ametistin demir oksit içermesinden dolayı olduğunu, diğerleri ise rengin manganez ya da hidrokarbonlardan geldiğini düşünüyor.
Ametistler ısıya çok duyarlıdırlar. 400 ila 500 santigrat dereceye ısıtıldıklarında renkleri kahverengili-sarı ya da kızıla döner. Bazı koşullarda, taşlar ısıtılınca yeşil renge bile dönebilir. Isı ayrıca bir ametisti doğada ender bulunan bir mineral olan sitrine bile dönüştürebilir. Ve ısı olmadan bile, ametistin o menekşe rengi zamanla kaybolabilir.
Ametistin ticari kaynakları Brezilya ve Uruguay; ABDde ise ametistin çoğunluğu Arizona ve Kuzey Carolinada bulunuyor.
Ametist taşı ilim ve efsanelerle ilgili zengin bir tarihi sahip. 25.000 yıl öncesinde Fransa'da tarih öncesi insanlar tarafından dekoratif bir taş olarak kullanıldığını görebilirsiniz. Aynı zamanda neolitik insanların arasında da ametiste rastlanıldı.
Söylendiğine göre Kleopatra tarafından takılan mühür yüzüğü bir ametistti; Mithrasın, ilahi fikir simgeleyen bir pers tanrısı, figürü işlenmiş yüzük, ışığın ve hayatın kaynağının simgesini taşıyordu. Bu taşın ayrıca Aziz Valentine taşı olduğu söylenir. Aziz Valentine ametiste kazınmış asistanı Cupidin figürünün olduğu yüzüğü takıyordu. Ametist kelimesi Yunancadaki amethystos yani sarhoş olmayan anlamındaki kelimesinden gelir ve yüzüğü takan kişiyi sarhoşluktan koruduğuna inanılırdı.
ilk Mısırlılar ametistin iyi güce sahip olduğuna inanırlardı ve firavunların mezarlarına bu taşlardan koyarlardı. Orta Çağ sırasında ilaç olarak kullanıldı, uykusuzluğu giderdiğine, aklı kuvvetlendirdiğine ve sahibini büyüden koruduğuna da inanılmıştı. Bunların yanı sıra savaşta zaferi getirdiğine de inanıldı. Arap mitolojisinde, ametistin taşıyıcısını kötü rüyalardan ve gut hastalığından koruduğu öne sürülmüştü. Şubatın burç taşı, ametist, sadakatin taşı olarak gücü simgeliyor.