dil devrimi

entry40 galeri
    30.
  1. eleştirilir.
    1) çoğunun tutmaması, dil devriminin başarılı olduğu iddiasına karşı söylendi. başarının kriteri eğer
    - arapça ve farsça kelimelerin atılmasıysa başarı sağlandığı söylenebilir.
    - dilin özleşmesiyse; başarı düşük, çünkü günümüz türkçesinde hala yabancı kelimelerin oranı %30-40. fransızca kelimeler ise önemli bir bölüm teşkil ediyor.
    - eğer kriter, zaten bilmediğimiz kelimeler yerine yine nasıl uydurulduğu bilinmeyen ve halkın ilk duyduğunda anlamadığı, bir yabancı dilden kelime öğrenir gibi öğrendiği kelimelerin yerleşmesi ise onda da başarı ortalama bir seviyede.
    - eğer dilin kıvraklığının gidip, her kavram nüansı için ayrı bir kelime kullanan bir dilden; kelime sayısı az, dolayısıyla ayrıntılı düşünmeye izin vermeyen bir dil ortaya çıkarmaksa, evet bunda %100'lük bir başarı elde ettiğimizi söyleyebiliriz.
    2) arapça ve farsçaları atıldığı için fransızcaları kullanılan kelimelere örnek istenmiş, buyrun:
    şehbender: konsolos
    hamız: asit
    müvellid'ül-ma: hidrojen
    müvellid'ül-humuza: oksijen
    kalevi: alkali
    zevil meaşeyn: amfibi
    ilm-i teşrih: anatomi
    beşeriyat: antropoloji
    şehvet-engiz: afrodizyak
    hazine-i evrak: arşiv
    ilm-i hisab: aritmetik
    ilm-i nücum: astroloji
    müneccim: astrolog
    ilm-i hey'et: astronomi
    hava-yı nesimi: atmosfer
    feth-i meyyit: otopsi
    pişdar: avangart
    mütearife: aksiyom
    daha var ama bu kadar yeter bence. yani atıldıktan sonra yerine konan kelimelerin tutmayıp yukarda sağ taraftaki karşılıkların kullanıldığı onlarca kelime çıkarabilirim.

    3) biz resmi yazışmaları (basit olanlar dışında) anlamıyoruz maalesef. resmi gazetede yeni çıkmış, osmanlıca olmayan bir yasayı bile halktan birine okutsan anlamaz, çünkü uzun cümleler ve o konuya ilişkin kavramlar yer alır orda. bu da normaldir, çünkü halk için yazılmıyor. osmanlı dönemindeki devlet yazışmaları ve divan edebiyatının ağır dilli eserleri de aynen bunun gibi halk için değil sadece muhatap ya da muhataplar için yazılıyordu.
    2 ...
  1. henüz yorum girilmemiş
© 2025 uludağ sözlük