okuduğum her kitaptan sonra kendimi sorgularım; acaba ben yazabilir miydim bunları, bu kelimeleri biraraya getirebilir miydim derim. küçük ağayı okuduktan sonra büyük bir eziklik hissettim. her cümlesi usta ve doğuştan var olan bir yeteneğin ürünüydü. roman kurtuluş savaşında düzenli orduya geçilmeden, mücadelenin kuvayı milliye tarafından gerçekleştirildiği döneme ışık tutuyor. halkın hilafete, kuvvacılara, ermenilere ve rumlara karşı tutunduğu tavır anlatılıyor, kurtuluş uğruna feda edileceklerin arasında ne büyük cevherler olduğunu anlatıyor. bir adamın doğru bildiği değerler için ölümü göze almasını fakat şartların o doğruları bir bir değiştirmesini anlatıyor...
ittihat ve terakki nasıl tarih kitaplarından değilde kurt kanunundan öğrenilirse, kuvayı milliye de küçük ağadan öğrenilir ancak.
nihayetinde tarık buğranın bir ölümü nasıl ustaca anlattığını görmek lazım:
--spoiler--
artık, hiçbir şey, ama iyi, ama kötü hiçbir şey, hiçbir şey bu binlerce adale ve sinirin en ince, en küçüğünde de, en güçlü, en büyüğünde de mikronluk bir karşılık bulamayacaktı.
--spoiler--
edit: romanı okuduktan sonra 80 li yıllarda çekilen bit trt uyarlaması olduğunu öğrendim. youtubedan 8 bölümlük diziyi indirdim ve büyük bir heyecan ve zevkle izledim. dizinin senaristi tarık buğra. dolayısı ile şimdiki uyarlamalar gibi kitaptan sapma yok. aksine çoğu replik kitapla birebir aynı. üstüne üstük türk sinemasının en iyi oyuncuları toplanmış. ali şen, kadir savun, ahmet mekin, fikret hakan, eşref kolçak, fikret hakan, sümer tilmaç, nuri alço, aydan şener, nubar terziyan, kenan pars, erol taş, halil ergün... tek eksiği oyuncularla kitaptaki karakterlerin yaşlarının uygun olmaması. mesela çolak salihin 25 yaşlarında olması gerekirken dizide fikret hakan 50 yaşlarında var. buna rağmen 25 yaşında gibi davranılıyor. gene çetin tekindor 30 yaşın altındaki küçük ağayı canlandırıyor ama o da 40 dan az değil. bunlar tabi büyük meseleler değil. trt zamanında gayet iyi iş çıkarmış diyebiliriz.
