Babil, Hamurabi döneminde sınırlarını Sümer de dahil olmak üzere Güney Mezopotamya'nın tamamını Asur'un kuzey bölgelerini içine alacak şekilde genişledi. Hamurabi'nin ölümünün ardından ise Babil gerilemeye başladı. M.Ö. 1595 yılından itibaren de Hitit egemenliği altına girdi. Hititleri, 400 yıllık bir hanedanlık kuran Kassitlerin hükümranlığı izledi. işte bu süreçte Asur Babil'den ayrıldı. Tarihler M.Ö. 14. yüzyılı gösteriyordu. Kendilerine merkezi kuzey Mezopotamya'daki Asur şehri olan bağımsız bir imparatorluk kurdular. Babil'in kontrolü için yüzlerce yıl sürecek olan bir mücadele başlıyordu. M.Ö. 9. yüzyılda Asur kralları Babil'i yönetmeye başladı.
Kuzeyden ve güneyden gelen işgalcilerle yaptıkları aralıksız mücadeleler, Asurluları usta savaşçılar haline getirmişti. Çoğunlukla zalimlikleriyle ün kazanmışlardı. Kültürlerini büyük ölçüde özümsedikleri Babillilerin dili ile kendi dilleri neredeyse aynıydı. Özellikle silah teknolojisi konusunda oldukça yenilikçiydiler. Çeşitli kuşatma silahları geliştirmişlerdi. Atlara araba çektirmek yerine onları süvari birliklerinde kullanan ilk kavim oldukları düşünülmektedir.
En ünlü Asur Kralı 2. Sargon (M.Ö. 722 - 705) başkenti Ninova'ya taşıdı. Şam ve israil'in de içinde bulunduğu birçok bölgeyi fethetti.30 bin israilliye sürgüne gönderdi. (israil'in 10 Kayıp Kabile efsanesinin temeli bu olaya dayanmaktadır.)
M.Ö. 7. yüzyılda, Asur dünyanın o güne kadar gördüğü en büyük imparatorluk halini almıştı. Büyük Asur Krallarının sonuncusu olan Asurbanipal (M.Ö. 668 - 627) Pers körfezinden Mısır'a dek uzanan büyük bir imparatorluğa hükmetti. Asurlular böyle bir imparatorluğu yönetebilmek için, yollar ve son derece etkili bir posta servisi kurdular. Asurbanipal Ortadoğu'nun ilk düzenli kütüphanesini Ninova'ya kurdular. Burada binlerce metin ve kil tablet bulunuyordu. Bu çivi yazılı tabletlerin 20.720 tanesi, günümüzde Bristis Museum'da saklanmaktadır.
Asur Devleti, M.Ö. 612 yılında Medler (Perslerle bağlantılı Hint-Avrupa kökenli bir halk) ve Keldanilerin oluşturduğu bir koalisyon tarafından yenilgiye uğratıldı.
Asurlular, sonraki yüzyıllar boyunca Babil, Pers imparatorluğu, Büyük iskender (adını "Suriye " olarak değiştirdi), Partlar ve Romalılar tarafından idare edilmiştir. (Emma Marriott, Bir Nefeste Dünya Tarihi, Mayakitap Yayınları)
