muhteşem bir kitap. kitap yazıldığı dönem itibarı ile her ne kadar stalin eleştirisi olduğu savına uygun düşsede, her devrin ve her sistemin eleştirisi olmaya müsait. önce kitapla ilgili bir özet yapalım:
--spoiler--
ayyaş bir sahibi ve sahibinin ayyaşlığı ve aymazlığı ile yüz bulmuş tenbel ve işbilmez çalışanları olan bir çiftlikte başlıyor hikaye. çiftliğin en yaşlı ve en akıllı hayvanı olan domuz bütün hayvanları topluyor ve onlara hayvan ayaklanmasından bahsediyor. insanların hayvanları çalıştırdığı ancak haklarını vermediği, emeklerini sömürdüğü... gibi gibi şeylerden bahsedip çiftliğin yönetiminin ele geçirilmesi gerektiğinden bahsediyor. yaşlı domuzun ölümünden kısa süre sonra hayvanlar aç bırakıldıkları bir akşam isyan ediyor ve insanları çiftlikten kovup yönetimi ele geçiriyor. ilk zamanlar insanların yaşam şekli yasaklanıyor. (evde yaşanmayacak, içki içilmeyecek, yatakta yatılmayacak...) ancak direnişin lideri olan domuzlar günden güne iktidarın nimetlerine alışıyor ve yetiştirdikleri köpeklerin korkutucu gücünü de kullanarak sefa sürmeye, hayvanları eskisinden bile beter ezmeye başlıyor. kitaptaki bütün hayvanlar toplumun belli bir sınıfını temsil ediyor. mesela hiçbirşeye karışmayan ve devrimin en baştan destekçisi olmayan ama kılını dahi kıpırdatmayan eşek sanırım aydın kesimin temsilcisi. domuzlar tabiki iktidarın başını, köpekler kolluk gücünü, güçlü ve çalışkan at halkı (proloterya diyelim) baş domuzun kararlarını diğer hayvanlara bildiren ve durmadan baş domuzu öven diğer domuz yandaş medyayı sembolize ediyor diyebiliriz. hasılı kelam özgürlük ve eşitlik için isyan eden hayvanlar insan iktidarı dönemine göre bin beter bir düzenin kölesi olup ezilmeye devam ediyor. sözüm ona eşitlik için devrim yapan domuzlar ise başta yerin dibine soktukları insanlarla birlik olup sefa sürmeye başlıyor.
--spoiler--
kitabı günümüz türkiyesi bağlamında değerlendirirsek; ezilmiş ve sindirilmiş muhafazakar kesimin oylarıyla iktidara gelen hükümetin kitapta domuzların yaşadığı dönüşümü yaşadığını gözlemlemek hiçte zor değil.