iskoç fizikçi James Clerk Maxwell'in ikinci termodinamik yasasının geçerliliğini sorgulamak amacıyla 1867'de ortaya attığı bir teorik deneydir.
Bu deneyde Maxwell, kapının başında duran akıllı bir "cin" hayal eder. Bu cin, her iki taraftaki gaz moleküllerini gözlemleyebilir. x odasından kapıya doğru normalden yüksek bir hızla gelen bir molekül gördüğünde, kapıyı açarak onun y odasına geçmesini sağlar. Benzer şekilde, y odasında ortalamadan düşük hızla hareket eden moleküllerin de tek tek x odasına geçmesini sağlar. Böylece, zaman içinde y odasının içindeki moleküllerin ortalama hızı artarken, x odasındakilerin ortalama hızı azalmaktadır. Ortalama hız da sıcaklık demek olduğundan, y odasının sıcaklığı artmakta, x odasının sıcaklığı düşmektedir ve bu da ikinci termodinamik yasası ihlal edilir.
Amma velakin Leo Szilard adında bir adam kapının açılıp kapanmasından dolayı farkın dengeleneceğini söyler.
