canlıların büyüme , gelişme ve çoğallma için hücreesel süreçleri kapsayan hücre ile dış ortam arasındaki madde ve enerji
alışverişini düzenlkeyen ve besinn maddelerini enerji elde etmek üzere kullanıulmasını sağlayan kimyasal tepkimelerin tümüdür diyebiliriz.
biz bu tepkimeleri iki gruba ayıralım. enerji kullanarak basit moleküllerden karmaşık yapılı moleküllerin yapılmasını sağlayan anabolizma tepkimeleri... ve büyük molekülelrin basit moleküllere parçalanışıyla kimyasal enerjinin açığpa çıktıgıı
katabolizma tepkimeleri...
bilirsiniz. her canlı yaşamını sürdürmek için hücrenin iç ortamının sıcaklık ve basıncında iş görebilecek enerjiyi bulunduğu çevreden almak zorundadır. buna karşılık cevreye büyük bir bölümü ısı halinde enerjii verir. elbtte ki canlıların kullandığı enerjinin tümü farklı süreçler sonucunda güneş'tenn elde edilir !!
fotosentez yapan bitkiler bu güneş enerjisini doğrudan kullanarak karbondioksit , su ve amonyak gibi inorganik bileşiklerden , organik bileşikleri oluşturular. fotosentez yapamayan canlılar ise vucütlarına aldıkları bitkielri sindirerek vucutlarınınn başlıca organik yapı taşlarını oluşturan protein , karbonhidrat, yag gibi besin maddeleri elde ederler...
bütün canlılarda metabolizma tepkimelerindee enerji özel bir bileşik olan --atp-- yoluyla aktarılır. atp fosfat gruplarından ayrılıp adp olarak indirgenirse enerji açığa çıkmış olacaktır. öte yandan bu ana bileşiklerden yeniden atp oluştugunda enerji bu molekülde depolanır. yani , enerji gereken anabolizma tepkimelerinde atp indirgenier . enerji saglayan katabolizma tepkimelerinde atp sentezlenir. tabi ki bütün bu metabolizma tepkimelri belirli bir enzim tarafından denetlenir. enzim yogunlugunun artması ya da azalması demek metabolizma süreçlerinin hızına etki etmek demek olacaktır.
metabolizma dengesinin bozulması demek ?? ?
metabolizma dengesinin herhangi bir nedenle bozulması belirli ürünlkerin dokularda aşırı derecede birikmesi anlamına da gelebilir .
beslenme bozuklukları , vitamin eksikliği , protein eksikliği gibi ve karaciğer , böbrek hastalıkları ile genetik bozukluklar bazı metabolizma süreçlerinin aksamasına yol açarak metabolizma hastalıkları oalrak mbilinen rahatsızlıkların ortayaa çıkmasına sebep olur. ve bu hastalıklar genelde kalıtsaldır.
