bir miktar toprak alınıp kabaca incelendiği zaman , toprağın katı maddeler ve boşluklardan oluştuğunu, bu boşluklarda ise su ve havanın mevcut olduğu görülür.
toprağın hacmen yaklaşık olarak % 50'si katı maddeden , %50 'si ise boşluklardan oluşmaktadır. katı maddeler inorganik ve organik olarak ayrılmaktadır.
toprağı oluşturan temel yapı maddesinin yüzde hacim oranlarından %50 oranındaki boşluğun , %25 'ini hava kalan %25'lik dilimi ise su oluşturmaktadır.
şimdi toprak havası ya da toprağın gaz fazı dediğimiz konuyu ana hatlarıyla ele alalım.
ideal bir toprağımızda %25 dolaylarında mevcut bir toprak havasının bulunması, o toprakta bitki köklerinin gereksinimini karşılayacak miktarda hava olması demektir. bitkilerimiz gelişmek için havaya gereksinim gösterir. toprağımız eğer uzun bir süre su ile doygun durumda olursa bitki kökleri faaliyetlerini durdururlar neticede oksijen noksanlığından ölürler.
toprak havasının bileşimi atmosfer havasınınkine benzemektedir. ama toprak havasında, atmosfer havasınınkinden yaklaşık 10 kat (veya bu değer bazen 20 katına kadar da çıkmaktadır ) daha fazla karbondioksit bulunmaktadır. topraktaki karbondioksit miktarının , atmosferdeki karbondioksit miktarından fazla olmasının sebebi : toprakta bulunan bitki kökleri ve mikroorganizmalar gelişirken solunum sonucu oksijen kullanmakta ve bunu karbondioksit halinde geri vermektedir.
