daha ortalıkta islamiyet yokken inşa edilmiş 1500 senelik bir yapıdır.
içinde yer alan freskler, mozaikler, ışık oyunları yaratan aydınlatma açıklıkları, birbirinden farklı anlamları olan onlarca sütun, tabla ve alanla eşsiz bir eserdir.
istanbul fethedildikten sonra camiye çevrilmiş olmasını şimdi oturup tartışmak anlamsız. zira emperyal bir duyguyla ve dünyaya meydan okuyan ortaçağ hükümdarı tavrıyla, üstelik peygamber tarafından müjdelendiği gibi rivayetler de ortalıkta gezerken camiye çevrilmiş olması kaçınılmazdır, tamam.
aynı şekilde 1935 yılında müzeye çevrilmiş olması da, dinler arası barışın sağlanması, türk toplumunun seleflerine duyduğu saygıyı ve bu kadar muazzam bir eserin içindeki güzelliklerin çirkin bir sıvayla kapatılmış olmasına karşı duruşunu gösteren son derece yerinde bir karardır. yüzlerce şiire, hikayeye konu olmuş, bizden çok eskilere dayanan bir yapıyı hem ilk günkü haline en yakın şekliyle, hem de mimar sinan'ın eklentileri ve islamiyet katkısıyla özgün bir şekilde korumak boynumuzun borcudur. istanbul'un her adımı eser niteliğinde camilerle bezeliyken hamaset edebiyatıyla ilkel tavırlara girmeye lüzum yok.
