babailer isyanı

entry15 galeri
    13.
  1. selçuklularda şehzadelerin eğitim için yollandığı başlıca iki kent vardı: malatya ve tokat. malatya'da fars, tokat'ta ise danişmend etkisinden ötürü türk kültürü hakimdi ve buralardan tahta çıkan sultanın felsefesi de buna göre şekilleniyordu. örneğin I. gıyaseddin keyhüsrev ve I. izzeddin keykavus malatya kökenli ve fars hayranı iken, tokat kökenli I. aladdin keykubat daha türk ve türkmen yanlısıdır. pek tabi tahtaki sultan da ekibini kendine göre belirlediğinden saray erkanı içinde bir türk-fars çekişmesi olması gayet doğal.

    uluğ sultan olarak bilinen türk ve türkmen yanlısı birinci alaaddin keykubad'ın tahta aday iki oğlu vardı. bunlardan türkmen yanlısı olan izzedin kılıç aslan, büyük sultanın zehirlenerek öldürülmesinde de parmağı olan fars kökenli bürokratlar tarafından elemine edildi. tahta fars kökenli yöneticiler sayesinde oturan ii. g. keyhüsrev bu kıyağı unutmadı ve fars yöneticileri daha önemli makamlara getirtti. türk yöneticileri ise dışladı, bazılarını öldürttü. öte yandan türklerle mücadele sarayın dışında, şehirlerde de devam etti. türk felsefesini benimsemiş olan ahilik teşkilatına baskılar arttı, bir çok önde gelen lideri tutuklandı, öldürüldü veya öldürtüldü. örneğin halkımızın pek sevdiği mevlana ve tarikatı, ahi teşkilatının baş düşmanı ve haliyle -daha sonra moğol kuklası haline gelecek- sarayın can dostuydu.

    ikinci gıyaseddin keyhüsrev eğridir'de yaptırdığı bir kervansarayın kitabesinde 'türkmenleri dağıtan' sözcükleriyle övülen biriydi. sırf tahta geçebilmek için babasını zehirleyenlere ses çıkartmamış bu konu hakkında soruşturma dahi açılmamıştı. bu karakterde birinin kendi soyundan olan türkleri sarayda istememesinde şaşırılacak bir durum yok. e zaten anadolu selçuklu'nun yıldızı göçebe türklerle (yani türkmenlerle) hiç barışmamıştı. göçebe türkleri sevmem, sarayda türkleri sevmem, şehirde türkleri sevmem deyince tam da türk düşüncesinin kalelerinden olan tokat civarında bu isyan patlıyor. daha sonra kösedağ savaşı, moğol istilası falan derken bu süreç devletin gümlemesini kadar gidiyor. babai isyanı bastırılmasına rağmen selçuklu topraklarında fars-türk çatışması 14. yüzyıla kadar sürüyor. babailerden sonra türkler ve türkmenler karamanoğulları etrafında toplanmaya başlıyor.

    tüm bunların sebebi ikinci gıyaseddin keyhüsrev ise, kaçtığı antalya'da, genç yaşında bir içki masasında kuvvetli ihtimal babası gibi zehirlerek ölüp gidiyor.
    1 ...