bütünü gözlemlemek anlamına gelen kavram. Asıl gayesi mükemmel(!) hapishane tasarımıyla gözlemleme yapmaktık. Lâkin günümüzde artık hapishaneler binalara galip gelmiş ve hayatlarımıza sirayet etmiş durumdadır. Panoptik sistemde merkezde bulunan alanı gözlemleyen kişi görülmez. Ama mahkûm gözlemlendiğini bilir ve ona göre davranır. işte güvenlik kameraları, güvenlik görevlileri adıyla sunulan işlem de buna örnektir.
