ikinci paylaşım savaşının -ki asıl isminin böyle olması gerekiyor- en kanlı çatışmalarının yaşandığı savaş. kilometrekare başına düşen top mermisi oranı en az çanakkale ve verdun savaşları kadardı.
dünyayı yok etmeye çalışan ve açıkça yerilmesi gereken alman orduları burada sovyet orduları tarafından bozguna uğratılmış ve savaşın kaderi değişmeye başlamıştır. elbette savaşın dönüm noktası burada olmaktan çok savaşın manevi kazancıdır. berlin'e gidip, zalim nazi imparatorluğunu yok edecek sürecin başlangıcı gibi gözükür. nispeten doğrudur.
hitler sıkışıp kaldığı sovyetler birliğinde savaşın kaderini değiştirmek için 3 farklı noktaya saldırı emri verir. kuzey orduları leningrad'ı ele geçirerek yoluna devam edecekti. orta kısımda ise hedef moskavaydı. fakat tüm bu saldırılara karşı direniş noktaları oluşturulmuş ve alman birlikleri ilerlemeyi kesmişti. sırada güney ordularını denemek gerekiyordu. ve hitlerde öyle yaptı. aslında stalingrad sovyetler için çok önemli bir nokta değildi fakat bunca yenilgiden sonra sovyetlerin artık buna bir dur demesi gerekiyordu.
güney orduları iki kola bölünerek ilerlemeye başladı. ilk ay içinde bir kol hazar denizi kuzeyine ulaşarak buradaki petrol kaynaklarını yağmalaya başladı. asıl önemli olan nokta ise buydu. çünkü ortadoğudaki petrol kaynaklarını ele geçiremeyen naziler, petrol sıkıntısı içine girmeye başladılar. işte bu nedenle ele geçirelen ve yağmalanan noktalar çok önemliydi. fakat ters giden nokta şuydu. hazar petrolünün kontrol altında tutulması için sovyetlerin güney ordularının yok edilmesi gerekiyordu.
yürüyüşüne neşeyle devam eden zalimlerin ordusu, stalingrad'a doğru gittikçe nasıl bir cehennemle karşılaşacaklarını görüyorlardı. ilk başlarda cephanesi tam olan ve çok güçlü olan bu ordu, karşısındaki zavallı sovyet ordusunu yok etti ve stalingrad'ı ele geçirdi. fakat sovyet orduları bunu bir şeref meselesi haline getirmişti. tıpkı çanakkale'de bizim orayı şeref meselesi haline getirmemiz gibi. cephenin kaybedilmesi çok önemli sonuçlara neden olacaktı fakat savaşın kaybedilmesi manasına gelmiyordu.
halkına gücünün olduğunu göstermek isteyen sovyetler stalingrad'A, toparladıkları yeni bir ordu ile adım adım saldırdı ve en sonunda güneydeki romen ordusunu çeviren sovyet orduları nazilere en büyük yenilgilerini tattırmışlardı.
savaşın sonunda 90bin alman askeri esir alınır. geriye ancak 5bini sağ kalabilecekti. aslında yaptıkları zalimliklerin bedelini ödeyen almanlar için ödenmesi gereken bedelleri zavallı gençler ödemişti. almanların en deneyimleri subayları ise heba olmuştu.
sonra hitler 6.orduyu kurtarmak için yeni bir ordu gönderir oraya ve kuzey afrika cephesininde yenilgiye uğramasına neden olur. fakat bu orduda tarihin en büyük tank savaşında( ki sayıca en büyük savaştı) yok olur gider. böylece stalingrad savaşları biter ve halkların meydanlarda özgürlüklerini kutlayacağı günlere adım atılır. tabi o günler sonra başka karabasanlarla boğulmuştur.
