bu kavram weberin protestan ahlakı üzerine türetimiş bir yapıyı öngörmektedir. bazı kaynaklarda islami kalvinizm olarak da anılmaktadır. weberin öngördüğü ahlaklı protesların, katolik mezhebinin aksine, ahlaklı ve dürüst çalışarak kazanarak allaha yaklaşabilecekleri tezi üzerine hristiyanlar arasında dünyevi kazançlara yönelme eğilimi başlamıştır. bunun uzantısı osmanlı'da ortaya çıkan bazı işletmler gittikçe büyüyerek olağan osmanlı yapısındaki uhrevilikten yani sevgili hocamız ahmed güner sayar'ın belirttiği gibi zühd küresinden çıkarak riyazet küresine yani rasyonel insanlar arasında girerler ve dünyevi inançlar ile uhrevi inançları birbirinden ayırırlar. bunlar örnek olarak hacı şakir, hacı bekir gibi kişilerin, kişiliklerine olan güven sonucu piyasa da sivrilmeleri ve büyümeleridir. bu insanlar inançlı oldukları içn müşteri bunları güvenir yalan dolan olmadığını ahlaklı oldukları görür.
yani sözün kısası islam protestanlığının altında ekonomi vardır. bu son olrak günümüzde iç anadolunun (özellikle kayserinin) ekonomik atılımı sonucu avrupa birliği yetkililer islami kalvinizm olarak adlandırarak bu şekilde gelişen firmaları türk ekonomisi için örnek göstermiştir....
