aptallık asla sadece bir zeka eksikliği durumu değildir. aptalların bir çoğu son derece zeki insanlardır.
zeki insanların aptallıklarının farkına varması ve bu durumlarından kurtulmaları daha da zordur. akıllı olarak bilinen kişilerin çevresinde bulunan diğer akıllılar, bu akıllı insanlar aptallık yaptıklarında bu durumu onlara ifade etmekten çekinirler. haliyle de akıllı insanların aptallıklarını fark etmeleri ve bu durumu düzeltme olanakları azalır hatta zora girer.
tanımına gelecek olursak aptal; kendisi için bir fayda beklentisi olmadan, hatta çoğu zaman kendine de zarar vererek; davranışları ile başkalarının zararına neden olan kişiye denir.
ayrıca hiç kimse aptallıktan tam olarak kurtulamaz, yine hiç kimse tam olarak aptal da değildir.
aptallık kalıtımsaldır. çevresel faktörlerle de seviyesi artırılabilir. burada aptallık seviyesinin artırılmak istenmesi de aptallıktır.
günümüz müslümanlarının aptal gibi görünmelerinin sebebi de tam burada ortaya çıkar; yaptıkları yanlışlıkların ya farkında değildirler ya da kendilerine yapılan uyarıları dikkate almamaktadırlar.
bunda; menfaatlerinin, siyasi otoritelerini koruma iç güdüsünün, islam'ın temel değerlerinden uzaklaşmalarının, başkalarının elinde oyuncak olmalarının, ellerindeki yeraltı ve yer üstü kaynaklarını düzgün kullanmamalarının ve "okuyup analiz" yapmamalarının etkisi de vardır.
müslümanların yozluktan, şeyhlikten, şıhlıktan, cahillikten ve beceriksizlikten kurtulmalarının tek yolu " akıllarını kullanmalarıdır."
bakın "bakara suresi" 171. ayet ne diyor: "o kafirlerin hali, sadece bir çağırma veya bağırmadan başkasını işitmeyerek haykıranın haline benzer; onlar sağırdırlar, dilsizdirler, kördürler, akıl da etmezler."
ya "enam suresi" 151. ayet ne diyor: "de ki: rabbinizin size neleri haram kıldığını okuyayım: o'na hiçbir şeyi ortak koşmayın, ana babaya iyilik edin, fakirlik korkusuyla çocuklarınızı öldürmeyin, sizin de onların da rızkını biz veriyoruz. kötülüklerin açığına da, gizlisine de yaklaşmayın. haksız yere allah'ın haram kıldığı cana kıymayın. düşünesiniz diye allah size bunları emretti."
bir de "usuf suresi" 111. ayet var ki: "gerçekten de onların kıssalarında üstün akıllılar için bir ibret vardır. bu kur'ân uydurulmuş herhangi bir söz değildir. lakin kendisinden önce gelen kitapların tasdiki her şeyin ayrıntılarıyla açıklayıcısı ve iman edecek bir kavim için hidayet ve rahmettir."