alevilik hususunda en ilginç olanı 16.yüzyılda sünni toplumdan devlet eliyle dışlanana kadar gündelik sünni yaşantıyı çok derinden etkilemiş olmalarıdır. bir çok tarikatın arap, fars, hint versiyonunda platon felsefesi, meşşailik, vahdet-i vücut, ekberilik gibi kendi başlarına bir bilim dalı olan derin mevzular yasaklanmışken anadolu coğrafyasında ve alevilerin güçlü olduğu türk yurtlarında nakşiside kadiriside rufaiside en derin felsefi çalışmayı yapmıştır.
hint, fars, türk, arap, yunan ve hatta antik dönem hitit inançlarını bile anadolu potasında eritmiş, hacı bektaş-i veli sayesinde islamla bütünleşmiş bir inançtır. alevilik hakkında bugün aleviler çok cahil kalmışlardır zira 1826da yeniçeri ocağının kapatılmasıyla yüzbinlerce kitap imha edilmiştir. alevliği anlatan yazılı eserlerden geriye kumsaldaki bir avuç kum kadar olanı kalmıştır. hacı bektaş-i veli'nin makalat'ı bile orjinal haliyle bulunmuyor yahu.
