uyku insanoğlunun dinlenme evresi olarak tanımlanmaktadır. Uyuyan bir insan düşünce karmaşasından arınır, sinir sistemi dinlenir ve bağışıklık sistemi tamir edilir.
dünya sağlık Örgütü bir insanın günlük uyku ihtiyacının 8 saat olduğunu belirtmiştir. Ancak uyku süresinin insanlar arasında cinsiyete, yaşa, kiloya göre değiştiği bilinmektedir. Yeterince uyumak insana beynini daha iyi kullanabilmesi, duyduklarını daha iyi idrak edebilmesi açısından çok önemlidir.
çocuklarda uyku süresi yetişkinlere nazaran daha fazladır. Yeni doğan günde yaklaşık 16 saat uyurken, ilkokul çağındaki çocuklara 9- 10 saatlik uyku yetebilmektedir.
karanlık bir odada gerçekleştirdiğimiz uyku eylemimiz sırasında vücuttan melatonin hormonu salgılanmaktadır. Bu salgılanan melatonin hormonunun kanser hücrelerini engelleyici, vücudu yaşlanmaktan koruyucu etkileri vardır. Melatonin hormonu gece 23:00 ile sabah 05:00 arasında, karanlık ortamda salgılanabilmektedir.
peki biz nasıl uyuruz? Hangi dönemlerden geçeriz? vücudumuz bu dönemlerde nasıldır?
Uykunun Dönemleri
uyanıklıktan uykuya geçiş dönemi latent dönem olarak adlandırılmıştır. Uyku evreleri ise bu geçişten sonra başlar. Uyku esas olarak iki döneme ayrılır;
A-) Rem Uykusu (hızlı göz hareketleri ): Bu toplam uyku süresinin %20- 25' ini oluşturmaktadır. Rüya bu dönem içinde görülür. Bu döneme ait önemli göstergeler şunlardır; beyinin çalışması hızlanır, göz kaslarının çalışma hızları artar, çizgili kaslar gücünü kaybeder, kalbin çalışma hızı artar. Bu döneme uykuya daldıktan 30- 40 dakika sonra geçiş olur. Rem dönemi 10- 15 dakika sürer ve tekrar beyin rem dönemine geçiş yapar. Her 80- 100 dakikada bir rem dönemi tekrarlanır. Yani bir uyku süresince 6- 7 defa rem dönemine girilip çıkılır. Çocuklarda ise bu dönem oldukça uzundur.
B-) nrem(göz kapaklarının hareketsiz olması): uykuda göz hareketlerinin olmadığı dönemdir. Toplam uyku süresinin %75' ini kapsar. Bu döneme ait önemli göstergeler ise şunlardır; kalp atışı ve solunum yavaştır, kas tonüsü yoktur. Dört evreye ayrılır;
1-)evre 1: toplam uyku süresinin %5' ini oluşturur ve uyku yüzeyeldir. Beyin fonksiyonları %50 azdır. Uyandırıldığında kendine gelmesi zaman alabilmektedir.
2-)evre 2: toplam uyku süresinin %45' ini oluşturur. Uyku yüzeyeldir. Kalp atışı azalır, vücut ısısı düşer. Beyin derin uykuya hazırlanmaktadır.
3-)evre 3: toplam uyku süresinin %12'sini oluşturur. Derin uyku dönemidir.
4-) evre 4: toplam uyku süresinin %13' ünü oluşturur. Derin uyku dönemidir.
