kurtuluş savaşı sırasında anadolu' daki direnişi kırmayı amaçlayan ayaklanmalardan en önemlisidir. sivas kongresi sonrasında istanbul hükümeti kuva- yı milliye karşıtı etkinliklerini artırdı. kuva- yı milliye' cilerin, 1. dünya savaşı' ndaki yenilginin sorumlusu olarak görülen ittihat ve terakki' nin devamı olduğu, dine ve halifeye karşı oldukları propagandasıyla halk kuva- yı milliye' ye karşı kışkırtılıyordu. bu amaçla, eski bir jandarma subayı olan anzavur ahmed yönetiminde ayaklanma düzenlenerek kuzey ege ve marmara bölgelerindeki direnişin gücü kırılmaya çalışıldı.
anzavur ahmed eylül 1919' da biga, gönen ve manyas' ta halkı ulusal kurtuluşçu güçlere karşı kışkırtma çalışmalarına başladı. balıkesir yöresinde çevresine topladığı eşkiya çeteleriyle 2 ekim 1919' da susurluk' u basarak oradaki silahları ele geçirdi. daha sonra kuva- yı milliye güçlerine saldırmak üzere bursa' ya yöneldi. aynı ay içinde kirmastı yakınlarındaki söğütalan' da kuva- yı milliye birliklerince kıstırılan anzavur, çerkes ethem' in de yardımıyla dağıtıldı. manyas' a kaçan anzavur' un ilk ayaklanması başarısızlıkla sonuçlandı.
anzavur ahmed ikinci kez 1920 şubat' ında ayaklandı. gavur imam adlı bir başka ayaklanmacının ele geçirdiği biga' ya giden anzavur' u, istanbul hükümeti balıkesir valiliğine atadı. ayaklanma hızla çevreye yayıldı. anzavur, üzerine gönderilen askeri birlikleri yenilgiye uğrattı. ayaklanmanın boyutları büyüyerek gönen, manyas, ulubat, susurluk, bandırma ve karacabey ayaklanmacıların eline geçti. çerkes ethem ve demirci mehmed efe gibi kuva- yı milliye güçleri bursa üzerine yürüyen anzavur' u kirmastı- susurluk yolu üzerindeki yayaköy' de 15 nisan 1920' de karşıladı. zorlu bir savaştan sonra anzavur' un kuvvetleri yenildi. anzavur istanbul' a kaçtı. geride kalan adamları direnmek istedilerse de dağıtıldılar. böylece, batı cephesi' nin oluşturulmasını ve yunan işgalinin durdurulmasını geciktiren anzavur ayaklanması nisan sonunda kesin olarak bastırılmış oldu.
