cüzi irade denilen olguyla açıklanabilecek soru. şimdi öncelikle şunu söyleyeyim. kuranda hz adem ve havvanın cennetten kovuluşu nasıl anlatılıyor bilmiyorum. ama hristiyanlıktaki gibi olmadığını biliyorum ve ilk entride anlatılan şekil, bildiğim kadarıyla hristiyanların inandığı şekil. aradaki nüansları, daha detaylı araştırabilirsem yazarım.
şimdi gelelim neden allah şeytanın karşı geleceğini bildiği halde yarattığı sorusuna. işte dediğimiz şey, iradedir. şeytanın hatası kibirli olması ve kendisinden altta gördüğü insana Allah'ın emri üzere secde etmemesidir. secde etmek de tapınmak değildir bu arada. bir takım new age'ci dangalaklar çarpıtıyor bunu, düşmeyin o tuzağa.
ve şeytan ilk yoldan çıkan olarak yüce yaratana meydan okur, insanları yoldan çıkaracağını söyler. şimdi bir yaratık, fıtratından sorumlu olabilir mi? olamaz. ya da olamamalı. kaldı ki allah kuranda insanlara ellerinde olmayan şeylerden onları sorumlu tutmayacağı sözünü vermiştir. yaratanın yarattığı şey, yaratılıştan gelen şey, nasıl suç veya günah olabilir?
allah bu dünyada bizi sınıyor. şeytana uyanları ve kendi emir ve yasaklarına uyanları birbirinden ayırıyor. dini mantık çerçevesinde mükemmel bir mantığı var bunun.
mesela bir başka soru da "madem bir yaratıcı var, neden dünyada bu kadar kötülük var?" klasik ateist sorusu. üstte de cevabını vermiş olduk. yani kötülük insanın tercihidir. bunun karşılığında da yaratanın cezası vardır. bu kadar basit.
peki şeytan isyan etmeseydi ne olurdu? Allah'ın (haşa) bütün planları boşa mı giderdi? onu biz bilemeyiz ki. bir de bunun anlamı da yok ki? her şeyi bilen bir yaratıcıdan bahsediyoruz. bunun böyle olacağını bilmeme ihtimali yok ki? bence din karşıtlarına buradan ekmek çıkmaz.
edit: ayrıca söylemeden edemedim, saatleriayarlamaenstitumuduru gayet güzel bir noktaya değinmiş. tüm bu emir ve yasaklar, Allah'ın sevgili kullarından olabilmek için yol göstericidir. ve bizim dinimizde her insan, Allahın sevgili bir kulu olarak yaratılır. ama o şekilde kalıp kalmamak o kulun eylemlerine bağlıdır.
bu konuda klasik hristiyanlar çok farklıdır mesela. onlara göre doğan her çocuk günahkar olarak doğar. vaftiz edilmeleri de bu yüzdendir. bunun sebebi de ademin işlediği ilk günahtır.
