dunning ve kruger adında iki psikiyatr cahil ve niteliksiz insanların kendilerinden daha bilgili, kültürlü ve nitelikli insanlardan daha çok kendilerine güvendiklerini, kendilerini toplumsal yaşamda daha çok öne çıkardıklarını ileri sürerler.
geliştirdikleri teoriyi deneysel olarak doğrulamak amacıyla cornell üniversitesi öğrencileri arasında bir deney yaparlar.
bir imtihan sonrasında bütün deneklere imtihanın nasıl geçtiğini sorarlar ve aldıkları cevaplar ile imtihan sonuçları arasındaki çelişki tam da iki psikiyatri uzmanının tahmin ettikleri gibi çıkar.
imtihan sorularının yüzde 10 una bile cevap veremeyen, başarısız öğrenciler soruların en az yüzde 60 ını doğru cevaplandırdıklarını hatta belki yüzde 70 lere varan oranlarda başarılı olmaları gerektiğini ileri sürerler.
buna karşılık sınıfın en başarılı ve yüzde 90 üzerinde doğru cevap veren öğrencilerde soruların yaklaşık yüzde 70 ini bildiklerini düşünürler.
kısacası en başarılılar sonuç tahmininde oldukça ihtiyatlı davranırken sınıfın en başarısızlarının kendilerine aşırı derecede güvendikleri doğrulanmış olur.
dunning, kruger ikilisi yaptıkları bütün araştırmalara ve deneylere dayanarak kendi isimleri ilen anılan teorilerini yayınlarlar ve üniversite tarafından ödüllendirilen teorilerine göre;
- niteliksiz insanlar ne ölçüde niteliksiz olduklarını fark edemezler.
- niteliksiz insanlar, niteliklerini abartma eğilimindedirler.
- niteliksiz insanlar, gerçekten nitelikli insanların niteliklerini görüp anlamakta da yetersiz kalırlar.
- eğer nitelikleri, belli bir eğitimle artırılırsa, aynı niteliksiz insanlar, niteliksizliklerinin farkına varmaya başlarlar sonuçlarına varırlar.
aynı teori doğrultusunda da işinde çok iyi olduğuna yürekten inanan "yetersiz" kişi, kendini ve yaptıklarını övmekten, her işte öne çıkmaktan ve aslında yapamayacağı işlere talip olmaktan hiçbir rahatsızlık duymaz!
aksine her şeyin hakkı olduğunu düşünür!
ancak bu "cahillik ve haddini bilmeme" karışımı mesleki açıdan müthiş bir itici güç oluşturur. eksiler kariyer açısından artıya dönüşür.
sonuçta, "kifayetsiz muhterisler" her zaman ve her yerde daha hızlı yükselirler..
bu arada, gerçekten bilgili ve yetenekli insanlar çalışma hayatında "fazla alçak gönüllü" davranarak öne çıkmaz, yüksek görevlere kendiliklerinden talip olmaz, kıymetlerinin bilinmesini beklerler. tabii beklerken kırılır, kendilerini daha da geriye çekerler.
