düzen düzmekten mi geliyor yoksa ''onur'' a evrilen ingilizce ''honor'' gibi yabancı uyruklu olmak gibi bir teşebbüsle dizayn (designe)kelimesinden mi sıyrılıp türkleşti, hep aklımı karıştırır. düzen, dünyevi formların insan aklının tasarrufuna sunulmasıdır. o akıl alır,''şeyi'' eşya haline getirir. ama bunu yaparken de o şeyin aslını deforme etmeyi, düzen olgusunun ifa edilmesi realitesine gerekçe sayar. doğallığını koruyan hiçbir şey düzen mefhumunun öngördüğü parametrelere uygun sayılmaz. karmaşa naturalken düzen rasyodur.
mesela aşk doğal bir eğilim, evlilik rasyonal bir harekettir. doğal hayatta evlilik olmaz. iki hayvan ilişkisinin meydana getrdiği akrabalıkta dünürlük söz konusu değildir. aşk natural bir süreçtir; fakat evlilik o aşkın nihayeti, vuslatı zannedilir. oysa doğal olan hiçbir hadisenin nihayeti, the end i söz konusu olamaz. aşk belirli bir düşünce ve muhakeme sürecinden sonra gerçekleşmesine karar verilebilen bir durum olmadığı için doğallığını, aklın dahline kadar korur. mesela evlilik neden rasyonal bir harekettir? çünkü evlenirken işin içine aklın hesap edeceği konular; iş-güç, gelir, ev, tarafların ailevi özellikleri gibi şeyler girer. oysa aşkın hakim olduğu evrede bunlardan hiçbiri konu edilmez.
düzen, neyi düzenlediğinle ilgili değil neyi düzen dışı bir hal içinde gördüğünle ilgilidir. bir şeyi düzene sokmaya kalkarken aslında onu, düzen olduğunu düşündüğün kalıbın içine sokarsın.
4. murat nefi' yi, karizma çizen hicivlerden dolayı düzene sokmak için tehdit ederken, nefi de bu hicivleri aslında düzen haline gelimişçarpıklıkları bozmak, ahlakın doğal mecrasına kayması için yaptığını söylemişti. ikisinde de bir düzensizlik eğilimi vardı fakat vicdanın puan vereceği tavır nefi'ninkiydi.
