chp'yi beğenmeyen bir kısım sosyal demokratlardan;
mhp'yi beğenmeyen bir kısım eski ülkücülerden;
akp sayesinde belli bir çevre edinmiş ve rant sağlamış her hükümet döneminde iktidardan yana olan müteahhit, iş adamı, sanayici, pazarlamacı, şirket sahibi, rantiyeci kesimden;
bdp'yi beğenmeyen islamcı veya sağcı kürtlerden;
siyasetle ilgilenmeyen, sırf televizyonda gördüklerinden etkilenip istikrar var veya diğerlerinden iyidir hiç değilse söylemiyle son anda akp'ye dönen kararsız ve apolitik seçmenden;
gecekondu muhitlerinde zor şartlar altında yaşayan, aile bireylerinden illaki biri işsiz olan geleceğe umutla bakamayan, erzak ve yardımlarla ayakta durmaya çalışan dar gelirli kesimlerden;
akp'yle ortak olursak devletin kademelerinde daha iyi yerler edinebiliriz diye düşünen dünün askeri, siyasi ve akademik elit ve monşerlerinden.
---
görüldüğü üzere akp; siyasi, ekonomik, sosyolojik ve ideolojik olarak birbirinden çok farklı seçmen kitle ve yapılarını bünyesinde barındıran, net bir toplumsal tabanı olmayan oldukça heterojen yapılı bir partidir.
onları bir araya getiren de akp'nin herkesin işine yarayabilecek bazı günü kurtaran adımlar atması ve bu yapıyı birleştiren erdoğan karizması ve tutkalıdır. türkiye siyasetinde bu kadar farklı yapıları ve kitleleri bir arada tutmak ancak popülist ve günü kurtarmacı bir siyaset çizgisiyle mümkün olabilmektedir. bu tarz ve duruş da erdoğanda fazlasıyla vardır.
bu yapıyı bir arada tutabilmek ve güçlendirebilmek ancak iktidar gücünün cazibesi ve çekim gücüyle olur. iktidar gücünde belirebilecek bir zaafiyet veya çekim gücü kaybı kitleleri demoralize eder, farklılıkları ve çekişmeleri arttırır. hele kitleleri bir arada tutan ortak zeminin kaybı partinin dağılıp gitmesiyle sonuçlanır. tek adam üzerine oynayan veya lider partisi özelliğine haiz bütün partiler er yada geç bu sonla karşılaşacaktır.
adalet partisi, anavatan partisi, doğru yol partisi buna verilebilecek en bariz örneklerdir.
