günümüzde hain olup olmadığı tartışılan son osmanlı padişahıdır. bu konuda fikir sahibi olmak isteyenler nutuk'u okuyabilirler.
aslında kırmızı kart gören talihsiz bir insandır. kısa ve orta vadede geleceği iyi okuyamamıştır. mustafa kemal paşa'ya devleti kendisinin kurtarabileceğini söylerken bile bu sözüne kendisi inanmamıştır. devletin durumu o kadar umutsuzdur ki aklına bu fikri sığdıramamakta, mantığı almamaktadır. sadrazam damat ferit paşa'nın kasıtlı yönlendirmeleri sonucu kartlarını ingiliz lehine oynamıştır. böylece kendi kariyerini de hazin bir şekilde sonlandırmıştır.
hain olup olmadığı tartışılsa da ingiliz zırhlısına binip ülkeyi terk ettiği tartışmaya kapalı bir gerçekliktir.
tarih, aynı zamanda yaşanmış bir kaderdir. olan olmuştur, geçen geçmiştir, yaşanan yaşanmıştır. yapılması gereken, gerekli derslerin çıkarılması ve tarihin ülke aleyhine tekerrür etmemesi için bireysel ve toplumsal olarak ne yapılması gerekiyorsa onun yapılmasıdır.
