insanların görünüşe göre yaftalayan klasik zihniyete en büyük darbeyi vuran insanlardan birisidir kendisi. unutulmasın ki 'sarıklı' ve 'sakallı' diye, kişi muhafazakâr olmaz. hilafetin kaldırılması için önerge veren adam şeyhti, sarıklıydı, sakalı da pekala uzundu. fakat modernistti. hasan ruhanî de böyle birisi, her ne kadar sarıklı da olsa, iran'ın senelerdir süren devrim sonrası sert politikalarını yumuşatan bir isim.
tesettürün erdem ölçüsü olmadığında çok haklı, bu konudaki yumuşama belirtileri takdire şayan. ama üniversitelerde kız erkek ayrımını kaldırmak, iran'ı senelerdir ötekileştirdiği 'gavur' ülkelerden birisi yapar. reformistlerin gazına fazla gelmemeli, zira o reformistleri fazla baş tacı ederse, osmanlı sonrası türkiyesinde olanlar gibi, sarığını ve sakalını dahi elinden almaya yeltenirler. biz o reformistleri iyi tanıyoruz...
bana kalırsa ruhanî, devrim sonrası inanılmaz sert siyasî ve dinî otoriter politikalara liberal kanadın bir tepkisi olarak seçildi. ruhanî'nin batı'nın adamı olduğu, iran'ın iç dinamiklerine zerre uymadığı, gerektiğinde islam'ı ayaklar altına alacak politikalar uygulayabilecek çapta birisi olduğu açık. bana musa kazım efendi'yi hatırlatıyor, mason ve ittihatçı olan şeyhülislam'ı.
