kuran ve hadisin hiç bir yerinde şeyhliğe ilişkin sahih bir delil yokken,
olan insan eli yapılar aşırı zorlama yorumlarla meşrulaştırılmaya çalışılırken;
gerçeğe ilişkin doğru bir söylemdir.
serttir ama doğrudur.
peygamber döneminde, Hz. Ebubekir, Hz. Ömer, Hz. Osman ve Hz. Ali döneminde olmayan bir makamın sorgusuzca kabul edilmesi ve hatta "medet" beklenir bir seviyeye konuşlandırılmasına bir tepkidir.
yardım yalnız Allah'tan istenirken; namaz kılan adam bunu günde kırk defa okurken, bu ayeti yanlışlayan bir takım eylemlere girilme riskidir şeyhi "tasarruf sahibi" kabul etmek.
yoksa, hayat tarzı aynı olanlar bir araya gelmelidir; ibadet-zikir-ders hep beraber yapışabilir.
Bu demokrasinin ve özgürlüklerin doğal bir sonucu ve gereğidir.
yani, bir "okul" olarak tarikat cemaat vs. gerekli ve/veya faydalı olabilir.
ama şeyhe bir takım güçler isnad etmek ne kadar doğrudur, sıkıntılı konu budur.