sebebi sadece medyanın hötöröflüğü ve ya dangoz futbol fanatizmi ile açıklanamayacak kadar derin sosyolojik/tarihi bir olgudur!
fethinden sonra * özellikle Fatih öncülüğünde başlatılan ve peşisıra gelen padişahlarcada neredeyse hiç aksatmadan sürdürülen payitahtı * imparatorluğun şanına ve kudretine yaraşır bir şekilde imar etme politikasının bir koluda nüfus hareketlerinin kontrol altına alınması ve planlanmasıdır. ki bu olay aslında osmanlı devletinin kuruluşundan bu yana yapılagelen bir şeydir * ve son derece doğal bir eylemdir. her devlet bu ve buna benzer şeyler yapmıştır, yapabilir. fakat olaya şu açıdan bakınız:
diyelim ki şehirde o zaman için yeterli sayıda marangoz, inşaat işçisi, kasap, demirci, fırıncı vs. yoktur. ama imparatorluk büyük, anadoluda muhakkak bunlardan bolca vardır ve acilende payitahtın bu meslek erbabı kişilere (pardon kullara) ihtiyacı vardır! padişah tiz ferman buyurur ve bu insanlar "noluyo lan!" diyemeden yerlerinden yurtlarından alınıp şehrin uygun mahallelerine yerleştirilir. tabi o zamanlar iş ve işçi bulma kurumu, kariyer.net filan olmadığı için işler böyle yürümektedir, normaldir. ve bu işlem uzun yıllar, ne yılı yahu yüzyıllar boyunca devam eder. şimdi bu göç ettirilen insanların ve dahi geride bıraktıkları ana-babalarının, akrabalarının, dostlarının bu işlemi gerçekleştiren "istanbul" için ne düşündüklerini tahmin edebiliyor musunuz? suçlu haşa padişah değildir, devlet hiç değildir, suçlu istanbul'dur! * bi düşünün lütfen, devlet memuru olmadığınız halde rızanız dışında, ferman zoruyla ordan oraya, şurdan buraya göç ettiriliyorsunuz!
farz edelimki bu göç eylemini kendiniz yapmak istediniz. bir yerden istanbul'a ve ya istanbul'dan bir yere... hüoop nereye hemşerim? yassah! var mı ööle elini kolunu sallaya sallaya istanbul'a gelmek ya da gitmek! a aa niye ki ayol? e yassah dedik, duymadın mı? gerçekten ama gerçekten geçerli bir mazeretiniz varsa ve bunu yetkili makamlar * uygun görürse tezkere verirlermiş. tezkere yoksa ne gidebiliyon ne gelebiliyon! bu uygulamanın cumhuriyet kurulduktan sonra bile uzunca bir süre devam ettiğini söylememe gerek yok.
