ispanyadan romanyaya giderken istanbul boğazı ile constanza arasında bir yerde doğduğu söylenir
«journal of group psychotherapy, psychodrama and sociometri» (1947 de moreno kurmuş), 100. yıldönümünde morenoya ayrılmış ve burada da
türk olduğu yazılmış
15. yy. ispanyol musevileri sürüldüklerinde osmanlı imp. na sığınmışlar ve vatandaşlığa geçmişler
viyanada tıp (psikiyatri) eğitimi görmüştü. felsefe ve teoloji ile de ilgiliydi. Çocuklara öyküler ve peri masalları anlatıp oynattı. spontanlık tiyatrosunu kurdu.
viyanada bir mülteci kampında hekim olarak çalışmıştı. hudsondaki islahevinde ve amerikan hava kuvvetlerinde de benzer deneyimler yaşadı.
moreno, viyana tıp okulunda asistanlık yaparken (1912) freud un dersine giriyor. aralarında geçen diyalog :
pekala, dr freud, ben senin durduğun yerden başlıyorum. sen insanlarla ofisinin yapay ortamında buluşuyorsun, ben onlarla sokakta ,evlerinde, doğal ortamlarında görüşüyorum. sen, onların rüyalarını inceliyorsun. ben, onlara tekrar rüya görebilme cesareti vermeye çalışıyorum. insanlara tanrıyı oynamayı öğretiyorum
moreno,
insanın insanla birleşmesinden çocuklar; insanın doğayla birleşmesinden robotlar ortaya çıkar demiş.. robotlar, insanlar/çocuklar gibi spontan ve yaratıcı olma şansına sahip değildir. robotlar yarına kalmayı beceremez; ancak insanlar da giderek spontanlık ve yaratıcılıklarını keybediyor. makinayı yaratan insan onun kölesi olarak robotlaşmaya doğru gitmektedir. (bkz: sosyometri) tam da bu noktada önemlidir.
