istanbul Ansiklopedisi Projesi [15.10.1992] de başlamış. sizi linkle boğmak istemedim. buyrun;
336 yazar, 4300 resim, 10.000 madde, kuse kâgida ofset baski, bez cilt... Dünden Bugüne istanbul Ansiklopedisi, istanbul konusunda en zengin, en kapsamli ve en sistematik kaynak. Kuse kâgida ofset baski teknigiyle hazirlanmis, 4608 sayfadan olusan 8 ciltlik bu eser kentin 2000 yillik tarihini toplam 10 bin madde ve 4300 fotograf/gravür/ haritayla göz önüne seriyor.
Üç büyük imparatorluğun (Roma-Bizans-Osmanlı) efsanevi başkenti; iki kıtanın, iki uygarlığın buluşma noktası; çağdaş Türkiye'nin kalbi; birbirleriyle hem çatışan hem etkileşen dinlerin, inançların, kültürlerin, halkların, toplumların zengin mozaiği; Doğu ile Batı'nın, geçmişle geleceğin kavşağı istanbul, sadece bir coğrafi nokta, bir yerleşme birimi, bir kent mekanı değildir. Beşiklik ettiği değişik kültürlerin ve toplumların görkemli sanat ürünlerinin, renkli törelerinin, yaşamlarının sergilendiği evrensel bir müze; günümüzde yaşanan hızlı toplumsal değişmenin ve geleceğin kent, insan, kültür sorunlarının bir aynası; bir tarihin hem sahnesi hem tanığıdır. Öte yandan, coğrafi konum, doğal yapı ve güzellikleriyle, dünyanın sayılı köşelerinden biri, 10 milyonu aşkın nüfusunun yarattığı sorunlarla da bir şehircilik düğümüdür.
istanbul Ansiklopedisi fikri, öncelikle, kentin bu olağanüstü özelliklerinin ürünü olmuştur. istanbul kenti, konumuyla, tarihiyle, hızlı gelişmesi ve kimi özellik ve güzelliklerinin yok olmasına yol açan sorunlarıyla, tek tek kitapların, araştırmaların boyutlarını aşan geniş kapsamlı bir derlemeyi, bir ansiklopediyi adeta kendisi zorlamıştır.
Kent tarihlerinin, monografilerinin, turistik kent rehberlerinin yaygınlığına karşın, kent ansiklopedisi alışılmış bir kavram, sık rastlanan bir ürün değildir. Bildiğimiz kadarıyla, Londra kenti için hazırlanmış tek ciltlik An Encylopedia of London dışında, bu alandaki pek az sayıdaki örnek yine istanbul'a aittir. Kent ansiklopedisinin ilk önemli örneğini veren Reşat Ekrem Koçu (1905-1975), Türklerin istanbul'u fethinden sonraki 500 yıllık bir zaman kesitini kapsayan ve istanbul'un camilerini, tekkelerini, türbelerini, çeşmelerini, saraylarını, kahvehanelerini, hanlarını, hamamlarını, devlet adamlarını, hocalarını, dervişlerini, hatta hırsızlarını, kumarbazlarını, kentin ve çevresinin bütün güzelliklerini, yaşanan ilginç ve önemli olayları, istanbul argosunu vb folklorik ağırlıkta veren; fotoğraf yerine özel olarak hazırlanmış desenler kullanan bir eser tasarlanmıştı. Koçu, büyük bir özveri ve kişisel çaba ile, iki kez giriştiği (1944 ve 1958) ansiklopedi yayımını ölümüne kadar sürdürdü (11 cilt; 173 fasikül) ve ancak "Gökçınar" maddesine kadar gelebildi. 1968'de Yeni istanbul gazetesinin Mithat Sertoğlu'na hazırlatıp ek olarak verdiği tek ciltlik Resimli Büyük istanbul Ansiklopedisi bir yana bırakılırsa, ikinci büyük girişim Tercüman gazetesinin 1982 yılında başladığı, 4 ciltte "Ozansoy" maddesinde kalan istanbul Kültür ve Sanat Ansiklopedisi oldu. Her iki girişim de barındırdıkları eksikliklere ve yarım kalmalarına rağmen, saygıyla anılması ve yararlanılması gerekli kaynaklardır.
istanbul'un sadece ulusal değil evrensel bir miras oluşu, buradaki değerlerin ve güzelliklerin yaşatılması, gelecek kuşaklara aktırılması gereği, yeni bir ansiklopedi girişimi için bir bakıma temel oldu. 1950'lerde başlayıp 1980'den sonra ürkütücü boyutlara ulaşan değişme süreci ise hiç değilse kentin şimdiki çehresinin, uzun tarihi ve zengin kent kültürüyle bir arada saptanmasını gerektirdiğinden kentin bugünkü fotoğrafının geleceğe yansıtılması amaçlandı.
Bu gereklilik ve amaç, istanbul'un dünden bugüne bütün yönleriyle işlendiği ayrı kitap ve makalelerden daha kapsamlı ve bütünsel bir başvuru kaynağı fikrini doğurdu. Sonuçta, istanbullulara, istanbul'u sevenlere, daha geniş bir bakışla da kültür dünyasına pek çok yönden kaynak eser hizmeti verecek yeni bir ansiklopedinin hazırlanması düşüncesinde birleşildi.
Dünden Bugüne istanbul Ansiklopedisi, önceki çalışmaların birikim ve deneyimlerinden yararlanarak, ama biçimde ve içerikte onlardan farklılığının da altını çizerek yayın hayatına başlıyor. Değişik bilim ve sanat dallarından uzmanların titiz çalışmalarla saptadıkları tarih, coğrafya, nüfusbilim, ekonomi, sanat, müzik, edebiyat, mimarlık, şehircilik, yönetim, belediye hizmetleri, kurumlar, dernekler, siyasal ve toplumsal örgütlenmeleri, kurumlar, dernekler, siyasal ve toplumsal örgütlenmeler, kadın, folklor, eğitim, sağlık, eğlence, dil, din, sinema, tiyatro, gündelik yaşam, çalışma hayatı, olaylar, spor, turizm, semtler, yollar, bağ ve bahçeler vb yetmiş farklı alandan seçilmiş on bini aşan sayıda madde 8 ciltte bir araya geliyor. Son ciltte yer alacak olan açıklamalı dizin istanbul Ansiklopedisi’ni tamamlıyor. Böylece istanbul Ansiklopedisi istanbul'u zaman, mekan, insan boyutlarıyla A'dan Z'ye kapsayan ve okurun bu kapsama kolayca ulaşabilmesini hedefleyen bir bilgi kaynağı olarak kültür yaşamımızdaki yerini alıyor.
