Yanlış sorunun doğru cevabı olmaz. Gelecek yoktur şimdi vardır. Olmayan birşey bilmeye değen bir "şey" değildir. Şey olması için yaratılması gerekir. Yaratılmayana şey denmez. Evet allah herşeyi bilir, fakat gelecek yaratılmadığı için herşey içine dahil değildir. Hesaplanabilen varlık müstesna. Bu varlık kurmalı saat gibi hareketleri nedensellikten öte gidemeyen varlıktır, insan değildir. insan özgür irade sahibi olduğundan nedensellikten beridir. Zaten nedenselliğe göre hareket eden insan için özgür iradeden söz edilemez.
insanın ne karar verceği, Allah tarafından bir lütuf olarak serbest bırakılmış. Bu özgür karar verme yetisi, allahın üflediği ruh sayesinde olmakta. insanı özel kılan, yeryüzüne halife yapanda budur. insan geleneksel bir Allah tasavvuru benimseyip bunu sorguladığında sanki allaha eksiklik verildiğini zannediyor. Bu Allahın eksikliği değil kendi taktiridir, dileseydi hesaplanabilir, nedensellik sürecine göre karar veren bir varlık olarak insanı yaratabilirdi. O zaman insan, hayvan olurdu. irademiz, içinde bulunduğumuz topluma göre seçim yapardı. Bu da imtihan olmazdı. Cennet ve cehennem sorumluluk ister. Nerede yaşadığımız, cennet ve cehenneme gideceğimizi belirleseydi, bu allahın adil sıfatına aykırı olurdu.
Allah her "şey"i bilir. Henüz "şey" olmayanın bilgiside olmaz. Bu olmayan bilginin bilinmemesi eksiklik değildir.
