hacı bektaşi veli'nin kurduğu ve halifesi balım sultan'ın düzenlediği en ünlü ve etkili türk tarikatıdır. türklerin melamet anlayışının ürünüdür. düşünce kaynakları yesevilik, babailik ve şia-i isna aşariya'ya dayanır. türk halklarında hiç sönmeyen eski türklerin dinişamanlık'ın özlemiyle sünni müslümanlığa karşı bir tepki olarak doğmuştur. zamanla, aynı yolda yürüyen kalenderilik,haydarilik, abdallık ve hurifilik gibi çeşitli türk tarikatlarını içine çekmiş ve eritmiştir. eşitlik, kardeşlik ve mallarda ortaklaşacılık güden toplum yanı, batıni karekterini belirtir. ayrıca ahilik'in de izlerini taşır gizli ve kapalı bir tarikattır (günümüzde yavaş yavaş kendilerini göstermeye başladılar) ancak bağlılarının bildiği sırları vardır.
