inkar edilemeyecek bir gerçek vardır ki kanuni babası yavuzdan hazinesi ağzına kadar altın dolu, ordusu muhteşem ve dünya üzerindeki en güçlü, anadoluyu sürekli karıştıran memluk belası bitmiş bir imparatorluk devraldı. hemde çok genç yaşta. taht mücadelesi de yaşamadı kanuni, bu da bir gerçek.
birçoklarınca babasının bu süper mirasını yavaş yavaş tüketti kanuni. ilber hoca bile bu konuya tartışmalı yaklaşmakta. bugün kimse iddia edemez; ''kanuni babasından devraldığı imparatorluğu geliştirmiştir'' diyemez, burada en osmanlıcı kişi bile kanuniye bunu atfedemez. sadece sınırları geliştirmiştir evet ama hazine erimiştir, ordunun gücü yavuzun ki gibi değildir. donanmada olumlu yönde gelişme sağlanmıştır.
kanuni evet birçok yönden çok avantajlı bir padişahtı, bunu asla inkar edemeyiz ama bu padişaha ünvanını veren kanunlar düzenlemiştir ve bu açıdan halka daha adil yaklaşmıştır.
bu tür durumları tersten düşünmek lazım. kanuni değil de yavuz 46 yıl padişah olarak osmanlı başında olsaydı neler olurdu? çoğumuz hiç şüphesiz avrupanın tamamını 46 yılda alacağından ve doğuda hindistana kadar gideceğinden şüphe duymayız değil mi?
bu durumda kanuni için babasının yanında devede kulak diyebiliriz.
herşeye rağmen başarısız da diyemeyiz. sadece ön görü yeteneği düşüktü. kapitülasyonları başımıza bela etti ve 400 yılda kurtulabildik. ilaveten oğulları içinde en pasif olanına şans tanıdı, diğerlerine karşı hep tedbirli davrandı. koskoca imparatorluğu en zayıf oğluna bırakıp imparatorluğun kaderine direkt etki etmiştir.
oğlu sarı selimden sonra en avantajlı 2.padişahtır kanuni.
bu konuları tartışırken ceddimize saygısızlık etmememiz gerektiğini hatırlatmakta fayda var.
