karadeniz'in kuzeyinde Kıpçakça yazılan bir eserdir. italyan tüccarlar ve fransisken tarikatına mensup rahipler tarafından yazıldığı düşünülmektedir.tek nüshası venedik saint marcus kütüphanesinde bulunur.eserde latice-farsça-kıpçakça sözlük şeklindedir.esasta birbirinden ayrı fakat sonraları tek cilt haline getirilen iki bölümden ibarettir.
birinci bölüm latince bir girişle başlar isim sıfat zarf kumanca kelimeler yer alır.latinceden ziyade italyanca şekiller hakim olduğu için italyanca codex denir.
ikinci bölümde ise çoğunlukla hristiyanlığa dair kıpçakça dua ve ilahiler yer alır.bunun yanında kırk yedi tane bilmece içinde yer alır.bunun baş kısmında kıpçakça-latince kıpçakça-almanca sözlük yer alır.bu bölüme almanca codex adı verilir.
birinci bölüm elli beş,ikinci bölüm yirmi yedi varaktan oluşmaktadır.
Divan-ı lügat'ı Türk'ten sonra Türk dili açısından sonra gelen önemli bir kaynaktır.bunun yanında kuman tarihi araştırmaları için baş kaynaklardan biridir.
