sesten kelimelerle yazılan öykü... Aynı lisan kavramında olduğu gibi müziğin de bir grameri vardır. "Fa", "Do" anahtarları veya notalar bunun bir göstergesidir. Bunun yanında notaların değerleri, uyumlu sesler vs... Özellikle - bu topraklardan örnek vermek gerekirse- zeybekler, alevi-bektaşi deyişleri ve semahları müziğin o gramer yapısına, çatısına tepki gösterir. Nasıl yapar pekâlâ bunu? Mevcut eser - ya da cümle- içinde si bemol iki kullanırken birden bu "si" notası bemole veya naturel sese dönüşür; işte bu ses, makam dönüşümü mevcut gramer çatısına bir tepkidir.