kendisine gavur padişah denmesinin sebebi, bilinenin aksine pantolon veya frenk ceketi giymesi değil; bektaşî tekkelerini ve bunlarla ilintili yeniçeri ocağını kapattırmasıdır. zaten o zamanlarda etkisini iyice yitirmiş olan ulemayı birçok osmanlı padişahı gibi ikinci mahmud da sallamamıştır. portre vücudun bir kısmını içerdiği için, asılması ve kullanılması genelde caiz görülmüş, karşı çıkan düşük rütbeli ulemalar dikkate alınmamıştır.
kararlı ve sistemli bir modernleşme yürütmeye çalışan ikinci mahmud, modernleşmeyi kimi safhalarda abarttığı için tepki görmüştür. özellikle ulema kesin bir dille eski kıyafetlerinden vazgeçmeyeceklerini söyleyince ikinci mahmud geri adım atmış, ulemaya kıyafetini seçme salahiyeti vermişti. fakat halkın sokakta sarıkla dolaşmasını yasaklamıştı. ulemanın burada bir ayrıcalığı vardı.
halk bu yeniliklere şaşırsa da, pek bir reaksiyon göstermedi. hatta fes, halkın hoşuna dahi gitmiştir. böylece osmanlı'da bir ''fes modası'' başlamış; çeşitli süslemeleciler fes süsleme işinden bayağı para götürmüştür. bunun en büyük nedeni, fesin islam'a ve örfe aykırı olmaması idi.
