olayı bir de siyasi ve stratejik düşünürsek, akıllı denge politikasına borçlu olduğunu anlarız. 'biz kafirle savaşırız' diyip beyliklerle dostça takıldı. sonra beyliklerle ortak kafire savaş açıp onlarla akrabalık ilişkisi kurdu ve savaşsız içine kattı. karamanoğulları hariç kimseyle atışmadı. rumeliye geçiş ve üstün siyasal zekaya sahip yıldırım bayezid 2. murat ve fatih sultan mehmed han gibi hükümdarlar avrupa ya ilerlemeyi sağladı. peygamber toprağına hasret yavuz sultan selim ise aynı ilerlemeyi doğuda yaptı. tabi bunlarda en önemli dönüm noktaları padişahların üstün yetenekleri ve denge politikaları. rusla kanka olup fransıza saldırdılar. fransıza kapitülasyon verip rusa saldırdılar. otta von bismark ın hayran kaldığı bir 400 yıllık stratejiydi bu.
