Eger bilgisayar kullanmaya ilk defa Windows-95 veya 98 ile basladiysaniz büyük bir ihtimalle DOS kelimesi size yabanci gelecektir. DOS, Disk Operating System kelimelerinin kisaltilmis halidir ve disk islemleri, bellek islemleri gibi programlarin çalisbilmesi için gerekli düzenlemeleri yapan bir isletim sistemidir. DOSun tarihi PClerin (kisisel bilgisayarlar) tarihiyle baslar ve çogunlukla da pek hayirla yad edilmez. Çünkü DOSta grafiksel bir kullanici arabirimi yoktur, her sey komutlarla ve bir sürü parametre ile yapilir. Microsoft Windows95/98 sürümüyle kullanicinin DOS ile olan iletiiimini minimuma indirmeye çalismis olsa bile DOStan tam olarak vazgeçememistir. Windows95/98 kullaniyor olsaniz da bazen DOSa isiniz düsebilir. Örnegin bir çok oyun programi Windows ile çalismaz veya oynanamayacak kadar yavai çalisir. Ayrica Windows'a giremediginiz durumlarda da sorunu DOStan halletmeniz gerekebilir. Bazen de tek bir dosyayi kopyalamak için bilgisayarinizi açtiginizda, Windowsun çalismasini beklemeniz gerekmez. KOMUTLAR DOSta herhangi bir dosyaya ihtiyaç duymadan çalisan komutlara iç komutlar, çalismasi için program dosyasinin varligina ihtiyaç duyan komutlara Dis Komutlar denir. Dis komutlari çalistirabilmek için o komutun programlama dosyasina ihtiyaç vardir. Örnegin format komutunu kullanabilmek için Format.com programinin bulunmasi gerekir. DOS komutlari hakkinda bilgi almak için / ? parametresi kullanilabilir. Örnegin dir komutu hakkinda bilgi almak için DIR /? yazilabilir. DIR (Listeleme) Bulundugunuz dizindeki dosya veya dizinleri listeler. Dir komutu tek basina kullanildigi zaman asagidaki gibi bir liste çikar. C:zeybek>dir C sürücüsündeki birimin etiketi yok Birim Seri Numarasi 0B26-13D9 C:zeybek dizini . DIR 01/01/99 20:23 . .. DIR 01/01/99 20:23 .. SZEYBEK EXE 1.411.559 02/01/99 20:05 szeybek.exe XTRAS DIR 01/01/99 20:23 xtras ICON ICO 2.816 02/01/99 20:05 icon.ico 2 dosya 1.414.375 bayt 3 dizin 137.347.072 bayt bos C:zeybek>_ Burada DIR ile belirlenmis olanlar dosya degil dizindir. Digerleir ise dosyadir. Her bir dosyanin adi, uzantisi, boyutu, son degistirme tarihi- saati ve uzun dosya ismi görüntülenmektedir. Uzantisi .EXE, .COM, .BAT olanlar program dosyalaridir. Bunlarin isimleri yazilarak çalistirilabilir. Bir dizindeki dosya sayisi fazla ise ekrana sigmayacaktir. Sayfa sayfa görüntülemek için DIR /P seklinde /P parametresi kullanilir. Detaylari göstermeden sadece isimleri listelemek için DIR /W kullanilir. Daha detayli bilgi için DIR /V kullanilir. Bütün dosyalari degil de bir sarta uyan dosyalari listelemek için joker karakter dedigimiz ? ve * karakterleri kullanilir. Dir *.exe ile uzantisi EXE olan dosyalar Dir a*.exe ile bas harfi a ve uzantisi EXE olan dosyalar Dir a*.e* ile bas harfi a ve uzantisinin bas harfi e olan dosyalar Dir a?b*.exe ile bas harfi a ve üçüncü harfi b olan EXE uzantili dosyalar Dir *. ile uzantisi olmayan dosyalar listelenebilir. Buradaki temel kural * isaretinin bütün harfler yerine, ? ise tek bir harf yerine geçmesidir. Dir komutu ile DOSta arama da yapilabilir. /s parametresi verilirse DOS alt dizinlerdeki dosyalari da listeler. Örnegin önemli.doc isimli bir dosyayi aramak için Dir önemli.doc /s kullanilabilir. Liste alinirken siralama isteniyorsa /O parametresi kullanilir. Dir /OD ile tarihe Dir /ON ile ada Dir /OE ile uzantiya Dir /OS ile boyuta göre siralanabilir. Bu parametrelerin önüne - konursa tersi sirada listelenir. Yani Dir/OS ile küçükten büyüge siralanirken, Dir/O-S ile büyükten küçüge dogru siralanir. Dir /A ile istenen özellige uyan dosyalar gösterilebilir. Dir/AD ile sadece dizinler Dir/AH ile gizli dosyalar Dir/AR ile sadece okunabilir dosyalar Dir/AS ile sadece sistem dosyalari listelenir. DIZIN ISLEMLERI(CD, MD,RD) Bir dizine girmek için CD Dizinismi kullanilir. Örnegin Windows dizinine girmek için C:>CD Windows C:WINDIWS> WindowsSystem dizinine girmek için C:>CD WindowsSystem C:WINDOWSSYSTEM> veya C:>CD Windows C:WINDOWS>CD System C:WINDOWSSYSTEM> seklinde kullanilir. Bir dizinden çikmak için CD.. C:WINDOWSSYSTEM>CD.. C:WINDOWS> Ana dizine çikmak için CD C:WINDOWSSYSTEM>CD C:> Iki üst dizine çikmak için CD... C:WINDOWSSYSTEMVMM32>CD... C:WINDOWS> Üç üst dizine çikmak için CD.... C:WINDOWSSYSTEMVMM32>CD.... C:> Yeni bir dizin olusturmak için MD Dizinismi Örnegin yeni isimli bir dizin olusturmak için MD yeni Bir dizin silmek için RD Dizinismi Yeni isimli dizini silmek için RD yeni seklinde kullanilir. Bir dizini bu yöntemle silebilmek için, içinin bos olmasi gerekir. Uzun dizin isimlerini DOS altinda kullanirken bunlari iki sekilde kullanabilirsiniz. Eger Windows altinda bir DOS oturumu açtiysaniz bu isimler hem standart 8+3 formatinda hem de uzun formatinda kullanilabilir. Direkt olarak DOS ortamina geçtiyseniz 8+3lük kisa formatini kullanabilirsiniz. 8 harften daha uzun bir dosya veya dizin ismi verecekseniz bunu tirnak içinde yazmaniz gerekir. Örnegin en çok kullandigim dökümanlar dizini olusturmak için : MD en çok kullandigim dökümanlar seklinde yazmaniz gerekir. Bu dizin listelendiginde hem orjinali ile hem de ENÇOKK*1 veya MD en çok kullandigim dökümanlar yazabilirsiniz. SÜRÜCÜ DEGISTIRME DOSta her sürücü bir harf ile temsil edilir.
