'Ayasofya'nın kuruluş amacına geri döndürülmesi' bu başlığı açan yazarın (eğer) müslüman ise, tarih bilmemesi sebebiyle taklaya gelmesi demektir.
Ayasofya, Bizans imparatoru 1. Jüstinyen tarafından MS 532 - 537 yılları arasında istanbul'un tarihi yarımadasındaki eski şehir merkezine inşa ettirilmiş 'Bazilika' planlı bir 'Patrik Katedral'idir. Amaç Hristiyanlığa hizmet vermek, güneşi buradan doğdurtmaktır. Bizans döneminde Konstantinopolis Patriği'nin Patrik Kilisesi ve Doğu Ortodoks Kilisesinin merkezi olmuş Ayasofya, doğal olarak vaktiyle büyük bir 'Kutsal Emanetler' koleksiyonunu içermekteydi.
Dolayısıyla 'Aya Sofya' adı 'Kutsal Bilgelik' ya da 'ilâhi Bilgelik' anlamına gelmektedir. Ortodoksluk Mezhebinde Tanrı'nın üç niteliğinden biri sayılır.
Ayasofya binası aynı yere üçüncü kez inşa edilen 'Kilise' olduğundan '3. Ayasofya' olarak da bilinir.
1453 yılında istanbul'un (Osmanlı) Türkler tarafından alınmasından sonra, Fatih Sultan Mehmet tarafından camiye dönüştürülmüştür.
