komünizm'de ırkçılığa yer yoktur. ırkçılığı bırakın, milliyetçiliğe de yer yoktur. mevzuyu daha iyi betimleyebilmek için sorunun, "bürokratik sosyalizm ve ırkçılık" ya da "devlet kapitalizmi ve ırkçılık" olarak ortaya konulması daha yerinde olur. zira kendini stalinizm gibi güçlü otoriter eğilimlerden uzak tutmayı başarabilmiş ya da bundan kurtulabilmiş birçok anti-otoriter, anti-kapitalist ve dahi liberter sosyalistler bunu bu şekilde ortaya koymuşlardır. yoksa rusya'da, eski doğu bloku ülkelerinde ve sovyet güdümünde yaşayan diğer yerlerde, sovyetler tarihe karışır karışmaz ortaya çıkan milliyetçi ve daha doğrusu ırkçı hareketleri açıklayabilmek için hiç kimse sovyetler döneminde yaşanan gelişmeleri yok sayamaz.
