aldous huxleynin adını shakespeareden alan ileri görüşlü romanı. günümüzdeki sınıf ayrımı daha belirgin bir şekilde göz önündedir bu istikrar çağında. insanlar , "epsilon-" ile "alfa++" arasında bir skalada sınıflandırılmışlar. bildiğimiz kast sistemi ama ayırt etmek kolay.
yazıldığı zaman göz ününde tutulduğunda birinci dünya savaşı sonrası dünyanın değişimi ve amerikanın yükselişini (çünkü bahsettiği komün toplum düzeni bariz amerikan sistemi) güzel görmüş yazar. bokanovski işlemi , soma , pavlovvari şartlandırma teknikleri , hipnopedya gibi teknikler istenilen toplumu oluşturmak için kullanılmış. önsözde dediği gibi "günümüzün totaliter devletlerinde köleliği sevdirmek , propaganda bakanlıkları , gazete yayıncıları ve okul öğretmenlerine verilmiş bir görevdir."
kitabın asıl özeti kısmı sonlara doğru denetçi ve üç asinin odadaki diyalogları.
-mustafa mond gibi sistemin çarklarının düşüncesi: "istikrarı korumak adına herşeyden vazgeçilebilir"
-bernard marx ,helmholtz watson ve vahşinin düşüncesi: "linda tüm yaşamını köle olarak geçirmişti ve ölmüştü. diğerleri özgür yaşamalı , dünya güzelleştirilmeliydi"
-benim düşüncem : alayı boş konuşuyor. *
çok yaratıcı fikirler de yok değil hani. "hipnopedyayı eğitim amaçlı kullanmayı deneyerek yanıldılar" diyerek bunu ahlak kurallarını akla kazımak için kullanmak. on numara-beş yıldız hareket. bilimkurguyu boşverirsek bile çok mantıklı bir fikir aslında.
aldous huxley'ye göre toplumsal istikrarın en kilit noktası -şu anda da devletlerin sponsorluğunda yönetilen- insanlara köleliklerini sevdirme sorunudur. kölelik sevgisi de insan zihin ve bedenlerinde derin ve kişisel bir devrimin sonucu olarak oluşturulmadıkça başarılamaz. bu devrimi gerçekleştirmek için de 4 şeye ihtiyaç vardır;
1. şartlandırma amaçlı ileri bir telkin yöntemi 2. insan farklılıkları üzerine uzman , insanları sosyal ve ekonomik açıdan ait olduğu yere atamakla görevli bir bilim dalı 3. etkili ama zararsız bir uyuşturucu madde 4. insan ürününü standartlaştırmak üzere tasarlanmışbir öjenik sistemi.(uzun vadede)
işte istikrar çağının 4 anahtarı!
# kır çiçekleri ve manzara seyretmenin önemli bir kusuru var , bedavalar.
# vahşi: sorduğu her konuda böyle oluyordu. linda bir şey bilmiyor gibiydi. köyün ihtiyarlarının yanıtları daha kesindi.
# mutluluğun yüce bir yanı yoktur.
# mutluluk zor zanaat - özellikle de konu başkalarının mutluluğu olunca...
# sanki başka hiçbir şeye bakılmaksızın , bilimin sonsuza dek ilerlemesine izin verilebileceğini düşünüyorlarmış gibi görünüyor. (denetçinin eski yayınlara bakıp bilimin devamlı yüceltilmesine binaen)
# uygarlığın kahramanlık ya da yüceliğe hiç ihtiyacı yoktur. bunlar , politik yetersizliğin belirtileridir. bizimki gibi düzenli bir toplumda , hiç kimsenin kahraman ya da yüce olma fırsatı olmaz.
# geçmişte bütün bunları sadece büyük bir çaba göstererek ve yıllar süren ahlak eğitimiyle başarabilirdiniz. şimdiyse iki üç tane yarım gramlık tablet almanız yeterli. artık herkes erdemli olabilmektedir. ahlakınızın en azından yarısını , küçük bir şişede yanınızda taşıyabilirsiniz. gözyaşlarından arındırılmış hristiyanlık - işte soma bu...
