"SALO-O LE 120 GIORNATE Di SODOMA" hiç kuşkusuz Passolini'nin çekmeyi planladığı son film değildi ancak çekebildiği son film oldu. Film gösterime girdikten kısa bir süre sonra Passolini, Roma'da "seks cinayeti" gibi basitleştirici bir cümleyle üzeri örtülen bir cinayete kurban gitti. (Bu bilgiyi ilk öğrendiğimde aklıma John Lennon'un öldürülüşü gelmişti.)
Pier Paolo Passolini tüm hayatı boyunca kurumlarla uyumsuzluk temelinde ilişki kuran biri olmuş. 1947'de eşcinsel olduğu gerekçesiyle Komünist Parti'den ihraç edilir ancak bu ihraç ne O'nun komünist ne de eşcinsel kalmasını engelleyebilir. 1945'de yayımladığı roman hakkında müstehcenlik suçlamasıyla davalar açılır. Daha sonraki yıllarda kiliseye hakaret ettiği suçlamasıyla karşılaşır ve bu böylece öldürülüşüne dek sürer.
"SALO VEYA SODOMUN 120 GÜNÜ" Marquis De Sade'ın aynı adlı romanından filme filme uyarlanmış. Sade, geçen yıllarda Yatak Odasında Felsefe isimli kitabıyla gündeme gelmişti. Yatak Odasında Felsefe önce toplatılmıştı, ardından da yakılmasına karar verilmişti. Ancak, 2005'te bu talihsiz karardan vazgeçildi ve kitap özgürlüğüne kavuşabildi.
Sodom'un 120 Günü, hakkında mahkeme kararları çıkmasa da en az Yatak Odasında Felsefe kadar zorlu bir metindir. Okurken, zaman zaman kanınızın çekildiğini hissedersiniz. Doğrusu, filmi izlemediğim ama varlığından haberdar olduğum günlerde, böyle bir romanın filme nasıl aktarılabileceğini düşünmüş ancak ortaya çıkabilecek olası sonucu kafamda canlandıramamıştım. Filmi izledikten sonra gördüm ki Passolini bir yandan kitabı örselemeden filme aktarmış bir yandan da olayları 1944'lerin (tarihi tahmin ediyorum) italya'sına taşıyarak ortaya faşizm karşıtı bir başyapıt çıkarmış.
Film boyunca romanda anlatılanların hepsini izleyebiliyoruz. Faşistler köyden topladıkları kızlı erkekli bir grupla çok sıkı korunan bir şatoya gelirler ve burada her türlü sadist öğretiyi uygulamaya geçirirler. Sodomist ilişkilerden tutun da birbirlerine dışkılarını yedirmeye kadar bir dizi "zorizlenir" olayın gerçekleştirilmesine şahit oluruz film boyunca.
Sözün kısası, "SALO-O LE 120 GIORNATE Di SODOMA" bize sinemanın olanaklarını, sınırlarını-sınırsızlığını bir kez daha gösteren ve asla ulusal televizyonlarda yayınlanmayacak bir film.
