herkesin lise kültürü, üniversite kültürü ve kendi yaşadıklarına göre farklılıkları olan ve genellemeye tabi tutulması noktasında çekincelerimi belirteceğim karşılaştırmadır. kavramlaştırarak yardımcı olabilirim diye düşünüyorum. aşağıda anlattıklarımı içiçe geçmiş, üstteki alttakini kapsayan kümeler olarak düşünün:
herşeyden önce belirleyici olan kişisel algılardır. Lise ve üniversitede beraber takıldığınız bir çok yakın arkadaşınız olduğunu düşünün. allah korusun, üniversitedeyken bu arkadaşınız ölse, üniversite hayatınızı kabus gibi görebilirsiniz. illa ki bu kadar olağanüstü bir olay yaşamanıza gerek yok, ama böyle radikal olaylar çevresel tüm diğer faktörlerden daha etkili olacaktır.
ikinci belirleyici olan arkadaş çevrenizdir. arkadaş çevrenizin niteliği belirleyicidir. buradaki arkadaş çevrenizin bağlamı şudur: lise arkadaşlarınız, mahalle arkadaşlarınız, ortamdan arkadaşlarınız, üniversite arkadaşlarınız, işyeri arkadaşlarınız, ev arkadaşlarınız, vb. mahalle arkadaşlarınızla lise dönemindeki ileri samimiyetiniz, lisede kuracağınız arkadaşlıklara engel olabilir. lisedekiler üniversiteleri perdeleyebilir, üniversitede derslere girmek yerine ortama akmayı tercih ederseniz üniversitedekilerin önemi azalır. mühendis olup ev arkadaşınız işletmede okuyorsa, hatunlara yakın olmak için işletmede takılır oradan arkadaş edinebilirsiniz. dolayısıyla bu gibi durumlar, lise ve üniversite arkadaşlıklarını farklı etkileyebilir. daha basit bir örnek vereyim, ortaokul-lise beraber okuyan birisi lise arkadaşlığını daha olumlu görürken, ayrı bir şehirde yurtta veya ayrı evde kalan kişiler üniversite arkadaşlarını lisedekilere tercih edebilir.
üçüncü belirleyici olan okulun konumudur. okulun evinizin dibinde olmasıyla ülkenin öbür ucunda olması, arkadaş buluşmalarından okulda bulunma sürenize kadar birçok şeyi değiştireceği için, bununla ilgili farklı durumlar farklı sonuçlar doğurur. şehrin dışında olduğu için doğru düzgün okula gelmeyen insan da olur, gelmişken ortama bakayın deyip evi uzak olmasına rağmen okulda kalmaya ısrar eden de. eviniz okula yakınsa buluşmaları siz organize eder, milleti eve siz yolcu edersiniz. servisle gidiyorsanız servis arkadaşlarınız olur.
en sona da diğer faktörleri eklemek mümkün, burada diğerlerine kıyasla daha önemli-şiddetli olan bir faktör görmüyorum. nelerdir derseniz; sosyal etkinlikler ve ilgi alanları, bölümler, iyi olan dersler, gönül ilişkilerini bir çırpıda sayabilirim. elbette buralarda yaşanacak ekstrem olaylar söz konusu olduğunda, en tepedeki kümeye çıkmak doğru olur.
lise ve üniversite arkadaşlarıyla görüşen insanların takım çalışmasına daha yatkın oldukları, iletişimi kesmiş olanların da bireysel çalışılan alanlarda daha etkili olduklarını da, insan kaynakları konusunda tecrübesi olan birisi olarak belirtmemde fayda var. unutmayın, okullarda gördüğünüz dersler değil, okullarda gerçekten alakadar olduğunuz alanlar ve yaşadıklarınız sizin iş hayatında kim olacağınızı belirleyecektir.
