dollo hipotezi

entry1 galeri
    1.
  1. 1893'te, Belçikalı bilim insanı, Louis Dollo tarafından ortaya atılan hipotez**. hiçbir zaman yasa, daha bilimsel adıyla kuram (teori) olmamıştır. Uzun yıllar, aksine hiçbir örnek bulunamayan bu hipotez için, ilginç olarak, hala yasa denmektedir. Ancak zaten bu sözde-yasa, bugün büyük oranda geçerliliğini yitirmiş, hipotezi çürüten ya da bilimsel olarak geçerli olmaktan alıkoyan sayısız örnek bulunmuştur. Hatta bu hipotezi çürütecek o kadar çok örnek vardır ki, bu hipotezin desteklenmesi bir yana, Evrimsel Biyoloji'de geri evrim denen bir terim bulunmaktadır. Dollo "Yasası", daha çok doğal ve istatistiki bir genelleme olarak algılanmaya başlanmıştır.

    Söz konusu hipotez, evrimsel bir değişiklik geçirildikten sonra, atasal duruma geri dönülemeyeceğini ileri sürer. Hipoteze göre örneğin evrimsel süreçlerle körelen bir organ yeniden ortaya çıkamaz veya var edilen bir organ, atasal konumuna geri dönemez, yani körelemez. Zaten açıklamayı daha okurken akla gelebilecek sayısız örnek, bu zayıf hipotezin geçersizliğini bize göstermektedir. Dollo Hipotezi'ne, daha çok, "istatistiki bir genelleme" olarak bakılması gerekir. Richard Dawkins'in de savunduğu bu görüşe göre, evrim üzerinde etkili olan parametreler o kadar çoktur ki, evrimsel bir değişimin tekrarlanması veya tamı tamına geriye alınması, istatistiki olarak mümkün değildir. Dawkins, Dollo Hipotezi'nin bunu gösterdiğini söyler. Stephen Jay Gould ise, her zaman olduğu gibi, Dawkins'e göre daha yumuşak yaklaşır olaya ve Dollo Hipotezi'ni "geri alınamazlık" (irreversibility) kavramı dahilinde, olasılıklar evreninden seçilen bir ihtimalin, diğer tüm ihtimalleri kapatması olarak algılar. Yani önünüzde X, T, Z, Y ihtimalleri mevcutsa ve siz Z'yi seçmişseniz, diğer üç ihtimal istatistiki olarak ortadan kalkmış olur. Gould, Dollo'nun hipoteziyle bu geri dönülemezliği ileri sürdüğünü söyler.

    parametrelerin çokluğundan ötürü Evrimsel basamakların iki defa izlenmesinin (ileriye veya geriye doğru) düşük ihtimal olduğunu düşünmek akla yatkındır. Öte yandan, genetik yasalarını bilmeyen Dollo'nun, çok önemli kavramlar olan "genleri" anlayamadığı ve değerlendirmediği de bilinmektedir. Çünkü kimi zaman genlrimizde meydana gelen bir mutasyon, bir özelliğin kapanmasına veya ortaya çıkarılamamasına sebep olabilir. Ve aynı gen, pek çok yıl sonra tekrar mutasyona uğrarsa, ataya dönüşler görülebilir. Ayrıca geri evrim kavramı kapsamında, zaten Evrimin kimi durumda farklı yollarla da olsa geriye gidebildiği görülmektedir. Kuzey Amerika'daki kurbağaların alt çenelerindeki dişlerin tekrar atasal konuma doğru evrimleşmesi, geri evrim kapsamında açıklanabilir. Diğer bir örnek de, denizden karalara çıkan ve yayılan hayvanlardan bazılarının, denizlere geri dönmesi olarak gösterilebilir. Örneğin bu son örnekte, genetik baskıdan çok, çevresel baskılar rol oynamaktadır. Dolayısıyla geri evrimin gerçekleşebilmesi için sadece genler değerlendirilmemelidir.

    Sonuç olarak, Dollo Hipotezi'ni Sadece istatistiki bir değerlendime olarak düşünmekte fayda vardır. Zaten Modern Evrim kitaplarında, eskiden bu hipotez yer alırken, günümüzde bu konu sadece bir "hipotez" olarak geçmektedir.
    0 ...