balkanlarda pek çok millet tarafından kutlanılan bayram, nam-ı diğer hıdırellez ya da hızır-ilyas. eski mezopotomya ya da islam öncesi türklerinden çıktığı düşünülen bu bayram, osmanlı döneminde de kutlanır olmuş ve o coğrafyalarda da ederlezi adıyla anılır olmuş. çok hoş vecizeleri, an'aneleri barındırır bu bayram. kimisi tepelerden kömeç (ekmek herhalde) bırakır, düz düşerse o senenin uğurlu geçeceğine inanılır. kimisi süte tahta kaşık bırakır, o mayayı sene boyu kullanır. adaklar adanır, otuç tutulur falan. hızır ile karşılaşmak içindir tüm bu şenlikler.
aynı zamanda da time of the gypsies filmine de eşlik etmiş olan muhteşem bir balkan türküsünün adıdır. merak edenler için
. bu türkü, daha önce de belirtildiği gibi hüzünlü bir ağıttır aslında. bir boşnak arkadaşın anlattığına göre, ederlezi bayramında tüm akranları güle oynaya şenlikleri kutlarken kendisi hüzünlü bir şekilde bir kenarda oturan bir adamın/ya da kadının hikayesini anlatıyormuş. bilemiyoruz tabi. çingene ağıtıdır ama, onu biliyoruz. ayrıca bu ağıta dans edenler, şuna da dans etmişlerdir:
