surpac, gis ve 2 program daha öğrenilirse maden mühendisliğinin zirveyi zorlayabilir.
bu programları bilen yeni mezun bir maden mühendisi günde en fazla 2 saatlik bir çalışma karşılığı aylık minimum 10 bin dolar alır.
bu ücret kişinin kendini geliştirmesiyle birlikte artar.
ancak yine de bir maden mühendisinin alması gereken miktarın çok çok altında rakamlardır bunlar;
şöyle ki
bakkal, bakkaldan bozma market, yerel market, ulusal marketleri düşünün.
maden sektörü için;
20 metrekarelik bir bakkalın karşılığı olan işyerinin maliyeti 5 milyon tl. ( eski rakamla 5 trilyon)
veya başka bir anlatımla;
1 ton ferrokromun tonu 500-1500 dolar arasında değişmektedir.
düşük karbonlu ferrokrom ele alalım ve piyasa fiyatı 1000 dolar olsun fakat maden ocağı çıkış fiyatı 200 dolar olsun.
bizim kıçı kırık elazığ guleman'da bile tesit edilen krom rezervi 20 milyon tondur ki yapılan sondaj sayısı komiktir.
300 milyon ton rezerve sahi bir yatağı işleteceksiniz diyelim.
önce rezerv tespit edilir. eğer rezerv 400 milyon ton olarak tespit edilirse işletme ona göre oluşturulur. farzedelim ki yılda 300 iş günü 2 vardiya şeklinde çalışılacak ve mevcut krom 50 yılda üretilecek. her vardiya 8 saat.
maden ocağı kar marjı ise %20 olsun
50 yıl x 300 iş günü x 2 vardiya x 8 saat = 240.000 saat.
buna göre beklenen gelir;
200 dolar x 400 milyon ton = 80 milyar dolar
yani saat başı 300.000 dolar
saatte 60 bin dolarlık net kar demektir bu.
saatte 240.000 dolar işletme masrafı var demektir bu.
ancak gerçekte 300 milyon ton rezerv var ve elde edilecek gelir;
200 dolar x 300 milyon ton = 60 milyar dolar
yani saat başı 250.000 dolar
saatlik işletme masrafı 240.000 dolar idi zaten, yanlış rezerv hesabı bu masrafı değiştirmeyecek ne yazık ki
saatlik net kar 10.000 dolar
günümüz şartları için çok iyi bir para olabilir bu ancak öngörülen bir kazanç saatte 60 bin dolar iken 10 bin dolara düşmüştür ve beklenen kazancın ancak %15'i gibi bir kazanç elde edilecektir.
toplamda 50.000 x 240.000 saat = 12 milyar dolarlık bir kayıp söz konusu olacaktır.
bu basit rezevr hesabı hatası türkiye'de devlet memuru maden mühendisleri tarafından yapılmıştır. her şeyin en iyisini bir üst mevkiye gönderme meraklısı memur zihniyeti yüzünden yataktan alınan numunelerin en iyileri seçilerek ankara'ya gönderilmiş, ankara ise o numuneleri bir hollanda firmasına göndererek işletme planlamasını yaptırmış ve üretim başlayınca tenörün çok düşük olduğu görülerek işletme 2 yıl içerisinde kapatılmıştır. beraberinde heba olan trilyonlarca lira parayla.
bir benzeri durum ise elazığ guleman eti krom a.ş de yaşanmıştır.
bu nedenlerle rezerv hesabı konusunda iyi yetişmiş maden mühendisleri sadece türkiye'de değil, tüm dünyada ihtiyaçtır.
işin ucunda milyar dolarlık zararlar vardır ve bu nedenlerle program bilen maden mühendisleri aylık 10-50 bin dolar gibi komik maaşlarla çalışmaktadır.
ingilizce bildiğinizi var sayarsak tabi.
sektör için komik rakamlar olsa da genel anlamda bakılınca fena bir para sayılmaz.
not: yarın gidip babanızın evini, arabasını satıp, maden sektörüne girmeye çalışmayın, ev araba parasıyla bırak işletme kurmayı, ruhsatı bile alamazsınız.
edit: rezerv hesabında bir hata yaparak tenörü hesaba katmadığım gibi bir de mevcut rezervin üretim süresinin düşeceğini atlamışım.
neyse ki gelecek vaat eden bir maden mühendisi olarak hatamın farkına erken vardım *
10000 dolar hesaplanan net kar 25000 dolar olur. böylece saat başı zarar 50 bin değil 35 bin dolara düşer. fakat bu bile toplamda milyar dolar demektir.
2. not: rakamlar sallama olmakla birlikte gerçeğe yakın seçilmiştir ve gerçekte de büyük bir maden işletmesinin yıllık net karı milyon dolarlarla ifade edilir.
bazıları gibi maden işletmesine değil de işletme zincirine sahipseniz milyon yerine milyar kelimesini kullanmalısınız.
içimde kalmasın notu: tarihin ilk mühendisliği maden mühendisliğidir ve türkiye'de kıçı kırık bir avukat veya doktor kadar kazanmıyor diye bu gerçek değişmez. örneğin almanya'da bir mimar, bir doktor veya bir avukat maden mühendisinin önünde diz çöker tövbe ister.
ayrıca;
maden mühendisleri olmasa diğer tüm mühendisler aç kalır. neticede tarihte ticareti yapılan ilk meta olan obsidyen elle toplanmıştır ve kullanılan tüm teknolojik malzemelerin hammaddeleri maden mühendisleri tarafından üretilmektedir.
